زیبایی شناسی مرگ با تکیه بر آثار سمیح القاسم وأمل دنقل

چکیده: «سمیح القاسم و امل دنقل»از جمله شاعرانی هستند که در اشعارشان از مرگ و فضاهای آن، بسیار سخن گفته اند، به گونه ای که واژه های مرگ و مشتقاتش در دیوانشان حضوری چشمگیر دارد. مفردات و دالهای مرتبط با مرگ در گستره ی خاص مرگ اندیشانه، باعث ایجاد فضاهای دلالتی میشوند که نوع نگاه و رویکرد زیبایی شناسانه ی سمیح القاسم و امل دنقل در خصوص مرگ را شکل میدهند.ورهیافت دو شاعر به پدیده ی مرگ از درون این مفردات درون زبان شعری بر ساخته میشود، از طرف دیگر، آنگاه که ایدئولوژی بر اندیشه ی شاعران تسلط هژمونیک پیدا می کند ، زبان شعری شاعران در خصوص مرگ به زبانی حماسی دگردیسی می یابد که زیبایی شناسی مرگ را به ابعاد معنوی وشهادت خواهانه ارتقا می دهد. دال های مرگ اندیشانه ی متنوع در اشعار شاعران مورد پژوهش باعث ایجاد تصاویر خیالی وشاعرانه ی مرتبط با مرگ و مدلولات گسترده و فضاهای دلالتی رویکرد ساز در ارتباط با مرگ می شود، از طرف دیگر نگاه ایدئولوژیک آن دو به مسأله ی مرگ باعث تولید نگره ای خاص بویژه نگره ی شهادت مدارانه در زبان شعری شاعران می شود. نگارنده بر آن است برای بررسی زیبایی شناسانه ی پدیده ی مرگ در سه عرصه «دیدگاه اجتماعی و دیدگاه فردی و مضامین شعری» سمیح القاسم و امل دنقل به واکاوی دلالت های نشانه ای مفردات مرتبط با مرگ و تبیین ارتباط میان تصاویر خیالی و فضاهای دلالتی با دال های مرگ اندیشی مبادرت ورزد، و دلالت های سیاسی، اسطوره ای، دینی، نمادین و .... در سروده هایشان بررسی نماید. از مهمترین نتایج بدست آمده این پژوهش، می توان به ساختار شکنی دو شاعر در بیان اندیشه های خود از فضای مرگ، اشاره کرد، و این نگاره در معنا و دلالت ، و نیز در اسلوبهای همچون تضاد، بینامتنی و اقتباس و...پدیدار شده است. از دیگر نتایج هنر موضوع آفرینی و مفارقه کلامی و تصویری و زبان نمادین دو شاعر است. واژه های کلیدی: زیبایی شناسی، مرگ، سمیح القاسم، أمل دنقل.