نسبت سیاست و فرهنگ در اندیشه امام خمینی

چکیده: سیاست و فرهنگ از مهم ترین مولفه های نهادی هر جامعه بشمار می روند که تمرکز و محوریت بر هر کدام از این دو نهاد در اولویت خط مشی و راهبرد هر کشوری اثر گذار است. جمهوری اسلامی ایران با نزدیک شدن به چهارمین دهه حیات خود هر روز بیش از گذشته خود را نیازمند اندیشه های فرهنگ بنیاد و سیاست بنیاد بنیانگذارش می بیند. تبیین جایگاه سیاست و فرهنگ در اندیشه امام خمینی-ره و تشخیص کانونیت دو نهاد مزبور اثرات عمیقی در جهت گیری ها و راهبردهای کلان جمهوری اسلامی ایران می گذارد. پرداختن به این موضوع هم از نظری بنیادی هم کارکردی منشا اثر خواهد بود. لذا ما در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تبیینی به دنبال پاسخ این سوال هستیم که نسبت سیاست و فرهنگ در اندیشه امام خمینی ره چیست. به نظر می رسد از الگو های مورد بررسی در اندیشه احضرت امام خمینی ره بهترین الگویی که می تواند رابطه سیاست و فرهنگ را بصورت جامع و مانع در ایشان تبین نماید؛ الگوی جسم و جان می باشد. در این الگو تجلی و تسلط فرهنگ بر سیاست از رهگذر سیاست عبور می نماید و تشکیل تمدنی با فرهنگ اسلامی جز از طریق سیاست الهی امکان پذیر نمی باشد. از اینرو در نسبت سیاست و فرهنگ در اندیشه امام خمینیره لاجرم، اولویت و ظهور فرهنگ نسبت به سیاست اصلی پذیرفته شده است اما فرهنگی که برای رشد و تعالی خود نیازمند به سیاستی متعالی است. به تعبیر دیگر در عین حفظ اولویت مذکور درهم تندیدگی این دو نهاد به گونه ای این همانی تحویل می گردد که بروز و تجلی هرکدام موجب ابقاء و تداوم دیگری است. واژگان کلیدی: امام خمینیره، سیاست، سیاست فرهنگی، اندیشه سیاسی، ایران ، فرهنگ، جمهوری اسلامی