بررسی تطبیقی اصول و مبانی نظری و سازو کارهای تضمینی منع شکنجه در حقوق اسلام و حقوق بین الملل بشر

پایان نامه
چکیده

در بین نظام حقوقی اسلام و حقوق بین الملل بشر اشتراک نظرهایی وجود دارد، ولی در موارد قابل توجهی، به ویژه میان نظام حقوق بین الملل بشر و نظام حقوقی اسلام، اختلاف تفسیر و برداشت مشاهده می شود. مهمترین موارد اختلاف نظر را می توان در تعریف آنها از انسان و مبانی و مصادیق شکنجه و وضع سازو کار رسمی مقابله با آن ملاحظه کرد. در نظام حقوقی اسلام تاکنون از واژه شکنجه تعریفی ارائه نشده است و شکنجه از مصادیق ظلم و ستم محسوب گردیده است. مرتکب شکنجه برابر قوانین اسلامی ممکن است عامل دولت باشد یا نباشد، حال آنکه در نگاه حقوق بین الملل بشر، ارتکاب شکنجه مستقیم یا غیر مستقیم به دولت باز می گردد. قرآن کریم در آیات متعددی هر گونه ظلم و ستم، ایذا و آزار، توهین و تمسخر، حتی در حد ایما و اشاره، نه تنها نسبت به غیر، بلکه نسبت به خود را ممنوع و حرام می داند و مومنان را به رعایت حدود الهی ملزم می سازد و هر اقدام خارج از مرزهای تعیین شده توسط شارع مقدس را فاقد رسمیت و موجب کیفر می داند. بدین ترتیب، شکنجه در دو نظام حقوقی اسلام و ایران، حتی در وضعیت های استثنایی مطلقاً ممنوع می باشد و مرتکب آن مستوجب مجازات است. در نظام حقوق بین الملل قید پایانی مقرر در تعریف ماده 1 و همچنین مفاد مواد 20 و 28 کنوانسیون منع شکنجه 1984 و همچنین ماده 4 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 1966، که به دولت ها اجازه می دهد در صورت بروز یک خطر عمومی استثنایی که موجودیت ملت را تهدید می کند تدابیری خارج از الزامات مقرر در میثاق را اتخاذ نمایند، آشکار می سازند که در حقوق بین الملل ممنوعیت شکنجه مطلق نیست. باز گذاشتن دست دولت ها در تشخیص وضعیت استثنایی و تدابیر آنها، موجب خواهد شد حکومت ها از این روزنه استفاده کنند و قوانینی را که با اهداف حقوق بین الملل بشر منافات دارند، تصویب نمایند. به علاوه برخی با تفسیر موسّع از امنیت و مواردی که صلح جهانی را تهدید می کنند، با استناد به مواد 41 و 42 منشور ملل متحد، در صدد توجیه اقدامات لازم برای برقراری آرامش و دفع عوامل تهدید هستند. بدین سان، بعضی از مواد معاهدات بین المللی حقوق بشر، نافی و یا کاهش دهنده تأثیر سایر مواد متضمن دفاع از حقوق بشر می باشند و امکان سوء استفاده، توجیه و انحراف از اهداف مورد نظر حقوق بین الملل بشر را فراهم می نمایند.

منابع مشابه

جایگاه قاعده منع شکنجه در حقوق بین الملل معاصر

ازمهم ترین دستاوردهای حمایت بین المللی از حقوق اعضای خانواده بشری‘ منع و مبارزه با شکنجه است. پیشرفت ها ی حقوق بین الملل در این زمینه جایگاهی خاص به قاعده منع شکنجه بخشیده است. امروزه حق راهایی از شکنجه در زمره حقوق بنیادین بشر و حقی تعلیق ناپذیر به حساب می آید که در همه حال باید رعایت شود. از این روی ممنوعیت شکنجه جنبه مطلق دارد. همچنین ممنوعیت شکنجه در حقوق بین الملل نه فقط مبنای عرفی یافته ا...

متن کامل

مبانی نظری حقوق بشر در اسلام

متن کامل

بررسی ضمانت ھای منع شکنجه در اسناد حقوق بین الملل بشر و مقایسه آن با قوانین و مقررات ایران

در قانون اساسی و برخی قوانین عادی ایران ، موضوع ممنوعیت مطلق تمامی مصادیق شکنجه مطرح شده است. علاوه بر مقررات داخلی، از نظر حقوق بین الملل نیز شکنجه مورد توجه واقع شده و اسناد حقوق بین الملل بشر از جمله کنوانسیون منع شکنجه 1984 ، این عمل را غیر اخلاقی و بر خلاف کرامت انسانی دانسته و بر منع آن تاکید می نمایند. ذکر این موضوع، ضروری است که قوانین مرتبط داخلی ایران ، علاوه بر اینکه به تعریف و تبیین...

متن کامل

پویایی حقوق بین الملل و پایایی شکنجه

با وجود تلاش های فراوان بین المللی برای برچیدن شکنجه، این عمل ضد انسانی هنوز در بسیاری از کشورها رواج دارد. حال آنکه حقوق بین الملل معاصر، قاعده منع شکنجه را به عنوان یکی از قواعد آمره می شناسد که این وصف خود دربردارنده لوازم حقوقی خاصی است. به علاوه، شکنجه یک جنایت بین المللی محسوب می شود و عاملان آن باید تعقیب و محاکمه شوند. این جستار، با بررسی چگونگی بروز آثار قاعده منع شکنجه در روابط بین دو...

متن کامل

نگاهی تطبیقی به مبانی حقوق بشر در اسلام و غرب

حقوق بشر در جهان امروز، بیش از آنکه یک آرزو و خواست حقوقی باشد، ابزاری سیاسی برای فشار غربی‌ها بر جهان غیرغربی می‌باشد. به رغم این، می‌توان با رویکردی علمی، «منشور جهانی حقوق بشر» را ـ به عنوان عالی‌ترین سند حقوقی ـ با متون و آموزه‌های حقوقی مخالف با آن مورد بررسی تطبیقی قرار داد. این نوشتار درصدد است تا با بررسی تطبیقی مبانی حقوق بشر در اسلام و غرب، کاستی‌های منشور جهانی حقوق بشر و برتری‌های ح...

متن کامل

مبانی نظری حقوق بشر در اسلام

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده حقوق

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023