بررسی عناصر داستانی در رمان جای خالی سلوچ

رمان «جای خالی سلوچ» نوشته ی محمود دولت آبادی نوعی رمان اقلیمی به شمار می آید که اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی و سیاسی عصر نویسنده در آن در منطقه ی خاصی به نام زمینج به بهترین شکل نشان داده شده است. فقر اقتصادی در رمان باعث به وجود آوردن مشکلاتی شده است که به دنبال خود درگیری و کشمکش میان مردم روستا را سبب گردیده است. نثر رمان آمیزه ای از بیان ادیبانه، عامیانه و محلی است اما تحلیل زبان ادبی و اشرافی به شخصیت های عامی از نقاط ضعف این رمان به شمار می آید. هر یک از عناصر داستان در رمان نقش خود را به بهترین شکل ایفا نموده اند. صحنه پرداز رمان نوعی صحنه ی نمایشی است که آن را به فیلم نزدیک کرده است. لحن غمگین و نومیدانه رمان، چگونگی ساختار کلمات و جملات، نمادها و موسیقیایی کلام خصایص لحنی این رمان را تشکیل داده اند. استفاده از اصطلاحات عامیانه و زبان گفتاری سبک رمان را عامیانه کرده است. خفقان، سکوت، ترس و خاموشی عصر نویسنده در قالب نمادها بیان شده است و فضاسازی غمگین و وحشتناک آن خواننده را به دنیای واقعی روستاییان وارد نموده است. کاربرد رنگ های تیره، چگونگی درمان، کاربرد واژه های نمادین شایسته تحسین است. توصیف به بهترین شکل در رمان دیده می شود. زاویه ی دید رمان، به شکل دانای کل است که نویسنده آزادانه به همه جا سر می کشد و افکار و اعمال شخصیت ها را رهبری می کند.