تحلیلی بر علل تغییر کاربری اراضی حریم شهرها با رویکرد توسعه پایدار نمونه موردی شهر کرمانشاه

حاشیه شهری یکی از عوامل مهم در شکل گیری تحولات ساختاری و عملکردی شهرها به شمار می روند .در این مناطق طبیعی، علاوه بر جریان دایمی یا فصلی آب، ارزش های بصری و طبیعی، و در کنار آن الگوی فعالیتی /عملکردی متفاوتی(در قالب عملکردهای تفریحی-توریستی و اقتصادی و حتی در مواردی زندگی انسانی) نیز وجود دارد. در نظریات معطوف به توسعه پایدار شهری، بهره گیری مناسب از این نواحی در چارچوب تدوین طرح های مناطق حساس و حیاتی شهری در دستور کار نهادهای مسئول شهری قرار گرفته است. گسترش سریع شهر کرمانشاه در سال های اخیر و افزایش رشد شهرنشینی، موجب کاهش ارزش های محیطی و ایجاد برنامه های توسعه گسترده بدون در نظر داشتن ملاحظات زیست محیطی شده است. این گرایش موجب برهم خوردن تعادل زیست محیطی در شهر و بویژه مناطق حساس شهری آن شده است. با توجه به این امر، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری در این محیط ها، باتوجه به الزامات خاص موجود در آنها، بسیاراهمیت پیدا می کند. در این پژوهش تلاش شده است با بهره گیری از چارچوب نظریه مناطق حساس(حاشیه) شهری، و با استفاده از مدل ahp ، سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) و نیز با توجه به رویکرد حفاظت محور، فرآیند برنامه ریزی کاربری اراضی شهر کرمانشاه مورد توجه قرار گیرد. نتایج نشان داد که مساحت زیادی از اراضی شهر با اعمال مدل سنجش، در محدوده هایی با درجه حفاظت بالا قرار می گیرند و لذا می بایست از اشغال مناطق مسکونی خالی شوند و کاربری های مناسب با ارزش های محیطی آنها،(نظیر کاربری های فراغتی ویا تفریحی) جایگزین آنها شود. همچنین نتایج نشان داد که زیر معیارهای محیطی و زیست محیطی نسبت به سایر معیارها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و معیارهای اقتصادی و اجتماعی و کالبدی در رتبه های بعد قرار دارد.