بررسی تاثیر روشنفکران عصر مشروطه در تحولات اجتماعی( تحول کمی و کیفی نظام طبقاتی) در ایران پس از انقلاب مشروطیت

چکیده: هدف اصلی این پایان نامه بررسی تاثیر روشنفکران عصر مشروطه در تحولات اجتماعی(تحول کمی و کیفی نظام طبقاتی) در ایران پس از انقلاب مشروطه می باشد این پایان نامه در پنج فصل و یک نتیجه گیری تدوین گردیده است.روشنفکران یکی از گروههای اجتماعی موثر در جامعه ایران می باشند که تاثیر خاصی بر جریانات اجتماعی بر جای می گذارند و می توانند موجد تغییرات اجتماعی بالاخص در ساختارهای اجتماعی جامعه گردند. روشنفکران ایرانی بالاخص در گرایش لیبرال و لیبرال –سکولار آن تحت تاثیر غرب خواست هایی چون سکولاریسم ،اومانیسم،لیبرالیسم حکومت مشروطه و حاکمیت قانون را طلب می کردند. درباره رابطه بین روشنفکران با طبقات اجتماعی نیز دیدگاه های متفاوتی وجود دارد برخی روشنفکران را محصول طبقات اجتماعی و برخی دیگر آن را در فراسوی طبقات و موثر در ایجاد طبقات و شئون اجتماعی جدید می دانند. در این پایان نامه علیرغم اشاره به رویکرد های مختلف در شکل گیری شئون اجتماعی و طبقاتی با شاره به رویکرد وبری به این نتیجه رسید که دیدگاه های فکری و اخلاقی می تواند در شکل گیری طبقات و شئون اجتماعی جامعه در کنار عوامل اقتصادی موثر واقع گردد. از مهم ترین روشنفکران نماینده اندیشه های جدید غربی می توان به میرزا فتحعلی خان آخوند زاده، میرزا یوسف مستشار الدوله و میرزا ملکم خان ناظم الدوله و میرزا عبدالرحیم طالب اف اشاره نمود. اهداف اصلی این روشنفکران تجدید هویت و سنت های ملی ایرانی،منع دخالت روحانیون در سیاست،وضع نظام قانون اساسی جدید به شیوه غرب ،تاسیس نهادهای سیاسی جدید بر اساس حاکمیت ملی و ایجاد مبانی و دولت ملی مدرن بود.زمینه فکری انقلاب مشروطیت ایران نیز در نتیجه عقاید روشنفکران ایجاد گردید.مهمترین اقدامات قانون گذاری مجلس دوم مثل قانون جدید انتخابات قانون تشکیلات عدلیه و محاسبات عمومی زیر نفوذ گروههای روشنفکری و حزب دموکرات اتخاذ شد.در این دوران شکل گیری طبقات متوسط جدید مرهون خواست روشنفکران در توسعه مدرنیزاسیون و توسعه مدرنیسم در جامعه ایران بود.تمام نیروهای اجتماعی با سواد و تحصیل کرده شهری مانند حقوق بگیران دولتی، حقوقدانان،پزشکان، مهندسان، وکلا ،اساتید دانشگاه، تکنیسین ها، مدیران و در کل طبقه متوسط جدید محصول خواست های روشنفکری بالاخص ایجاد نظام جدید بودند.روشنفکران به دو شکل در شکل دادن به طبقه متوسط جدید نقش بازی نمودند اولا از لحاظ سنخ شناسی عضو طبقه متوسط جدید هستند و در مرحله بعد اهداف روشنفکران چون مدرنیسم، سکولاریسم،قانونگرایی و غیره خود منجر به ایجاد دولت مدرن رضاشاهی، دموکراسی و ایجاد طبقات مدرن گردید. در دولت مطلقه مدرن رضاشاهی اگر چه اهدافی چون توسعه سیاسی، دموکراسی برخی خواست های روشنفکران محقق نشد اما اهداف دیگر این گروه چون اصلاحات دموکراتیک و مالی و آموزشی ،نوسازی فرهنگی و .. محقق شد پس مدرنیزاسیون به شیوه غربی با خواسته روشنفکران لیبرالی چون آخوند زاده ،ملکم خان و غیره در دوران رضاشاهی به موقعیت و شئون گروههای سنتی جامعه مانند روحانیون و اشراف آسیب جدی وارد نمود و با ایجاد توسعه طبقه متوسط جدید به گسترش مدرنیزاسیون باعث توسعه طبقه متوسط جدید گردید