سمیت اسانس های خالص و کپسوله شده تعدادی از گیاهان دارویی روی کنه ی تارتن دولکه ایtetranychus urticae koch (acari: tetranychidae)

به منظور پیدا کردن ترکیبات طبیعی با خواص کنه کشی جهت جایگزینی با کنه کشهای شیمیایی مضر، اسانس های مستخرج از گیاهان آویشن کرکی، آویشن کوهی، اسطوخودوس، اکالیپتوس گونه ی ecalyptus largiflorens، اکالیپتوس گونه ی e. oleosa، اکالیپتوس گونه ی e. torquata، بومادران، رازیانه، کلپوره و مرزه به همراه دو ترکیب اصلی آنها از نظر خواص کنه کشی روی کنه ی تارتن دولکه ای بررسی شدند. اسانس ها به وسیله دستگاه کلونجر و با فرایند تقطیر بخار تهیه شده و اجزاء شیمیایی آنها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی-طیف سنج جرمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. مونوترپنوئیدها به عنوان ترکیبات اصلی موجود در همه ی اسانس ها به جز اسانس کلپوره شناسایی شدند. فعالیت کنه کشی اسانس ها و مونوترپنوئیدهای 8،1-سینئول و تیمول با استفاده از دو روش غوطه وری دیسک برگی و تدخینی بررسی شدند. تیمول، 8،1-سینئول و اسانس های اکالیپتوس گونه ی e. largiflorens، آویشن کوهی و آویشن کرکی در روش غوطه وری دیسک برگی بیشترین سمیت را نشان دادند. در روش تدخینی اسانس های آویشن کرکی، اکالیپتوس گونه ی e. largiflorens و آویشن کوهی سمیت بیشتری را نشان دادند. دوام سمیت تدخینی اسانس های آویشن کرکی، آویشن کوهی و اکالیپتوس گونه ی e. largiflorens و مونوترپنوئیدهای تیمول و 8،1-سینئول از 4 تا 6 روز محاسبه شد. مقادیر غلظت کشنده ی 70 درصد محاسبه شده در سمیت تدخینی با استفاده از ترکیب مزوپوروسی ام سی ام-41 و ترکیبات میکروپوروسی زئولیت آ3 و زئولیت آ4 کپسوله شده و دوام سمیت تدخینی نانوکپسول های تهیه شده هم بررسی شدند. دوام سمیت تدخینی اسانس ها و مونوترپنوئیدهای نانوکپسوله شده توسط ام سی ام-41 از 15 تا 20 روز افزایش پیدا کرد. این زمان برای زئولیت های آ3 و آ4 به ترتیب 24-29 روز و 25-32 روز ثبت شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که اسانس ها و مونوترپنوئیدهای مطالعه شده می توانند به عنوان جایگزین های مناسبی برای آفت کش های شیمیایی در مدیریت کنه ی تارتن دولکه ای معرفی شوند. علاوه بر آن، استفاده از نانوکپسول های ام سی ام-41، زئولیت آ3 و زئولیت آ4 - با غلبه بر مشکل پایداری کم اسانس ها و مونوترپنوئیدها - دوام آنها را در محیط افزایش داده و امکان استفاده عملی از این ترکیبات را فراهم می کنند.