بررسی تاثیر میزبانهای مختلف روی پارامترهای زیستی شبپرهی مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyrick) (lep.: gelechiidae)

چکیده: شب پره ی مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyrick) (lep.: gelechiidae) یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه فرنگی می باشد. در صورت عدم کنترل این آفت در مزارع گوجه فرنگی می تواند 30 تا 100 درصد خسارت وارد سازد. شب پره مینوز گوجه فرنگی علاوه برگوجه فرنگی از سایر گیاهان خانواده بادمجانیان نیز تغذیه می نماید. در بررسی حاضر تاثیر تغذیه حشره از پنج گیاه خانواده ی بادمجانیان شامل گوجه فرنگی ارقام (han ran) و (super chief) ، سیب زمینی ارقام ((agria و (fontana) و تاجریزی solanum nigrum بر روی پارامترهای جدول زندگی شب پره ی مینوز گوجه فرنگی t. absoluta در شرایط آزمایشگاهی با شرایط دوره روشنایی:تاریکی 8:16، دمای 1±25 درجه سیلسیوس و رطوبت 5±65 درصد با استفاده از برگ بریده مورد مطالعه قرار گرفت. حشرات از کلنی موجود در دانشگاه مراغه جدا گردید و بطور جداگانه دو نسل متوالی روی هر میزبان پرورش داده شد. داده های بدست آمده به کمک برنامه ی دو جنسی سنی- مرحله ای چی (2014) تجزیه گردید. بررسی ها نشان داد که هرچند گوجه فرنگی به عنوان میزبان ترجیحی این حشره شناخته می شود ولی این حشره در صورت ایجاد شرایط مساعد زمانی و مکانی می تواند به صورت آفت جدی روی سیب زمینی ایجاد خسارت نماید. همچنین تاجریزی به عنوان علف هرز مزارع و باغات می تواند بعنوان میزبان ثانوی بخشی از جمعیت آفت را روی خود حفظ نماید و منبعی برای آلودگی های مزارع باشد. باتوجه به اینکه درصد زنده مانی تخم، لاروها و شفیره ی شب پره ی مینوز گوجه فرنگی روی تاجریزی بالا می باشد و همچنین لاروهای حشره رفتار پراکنشی دارند، در صورت حضور این علف هرز در مزارع گوجه فرنگی و سیب زمینی لاروها می توانند بعد از تفریخ بر روی آن منتقل شده و سبب افزایش جمعیت و منشاء آلودگی-های بیشتر در نسل های بعدی باشد.