بررسی رابطه ی اندازه ی بنگاه و بهره وری کل در صنایع کارخانه ای ایران

موضوع اندازه بنگاه و تاثیر آن بر بهره وری کل عوامل تولید از موضوعاتی است که در دوره های تاریخی علم اقتصاد از زوایای متفاوتی ارزیابی شده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از شاخص دیویژیا بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای به تفکیک کدهای دو رقمی محاسبه شده است و سپس رابطه ی اندازه ی بنگاه و بهره وری کل بررسی شده است لذا با استفاده از روش پانل دیتا، تاثیر اندازه ی بنگاه بر بهره وری کل سنجیده شده است و متغیر های ورود و خروج بنگاه ها (سود)، هزینه های تحقیق و توسعه و باز بودن اقتصاد به عنوان متغیرهای توضیحی هستند. مطالعات این تحقیق برای صنایع کارخانه ای ایران، در یک بازه زمانی دوازده ساله (391-1380) انجام گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که تاثیر اندازه ی بنگاه بر بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای ایران برای کل صنایع مثبت و معنی دار است.همچنین متغیر ورود و خروج بنگاه ها تاثیری مثبت و معنی دار و متغیر باز بودن اقتصاد تاثیری منفی و معنی داری بر بهره وری کل دارند و تاثیر متغیر هزینه های تحقیق و توسعه بر بهره وری کل عوامل تولید معنی دار نیست. همچنین تاثیر اندازه بنگاه ها بر بهره وری کل در صنایع مختلف یکسان نیست. این تاثیر برای بسیاری از صنایع معنی دار است و برای برخی از صنایع معنی دار نیست. این تاثیر برای صنایع مواد غذایی و آشامیدنی، تولید منسوجات ، دباغی و عمل آوردن چرم، ساخت کیف، چمدان، زین و یراق و تولید کفش، تولیـد چـوب و محصولات چوبی و چوب پنبه (غیر از مبلمان) و ساخت کالا از نی و مواد حصیری، تولید کاغذ و محصولات کاغذی و انتشار، چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی، محصولات لاستیکی و پلاستیکی، تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی، تولید محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات و تجهیزات ، تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر و تولید ماشین آلات اداری و حسابگر محاسباتی، تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق و دستگـاه های بـرقی طبقه بندی نشده در جای دیگر، تولید ابزار پزشکی و ابزار اپتیکی و ابزار دقیق و ساعت های مچی و انواع دیگر، سایر صنایع (تولید مبلمان و مصنوعات طبقه بندی نشده در جای دیگر و بازیافت) مثبت و معنی دار است برای سایر صنایع این تاثیر معنی دار نیست.