بررسی وجود هورمون های استروئیدی آنابولیک (متیل- تستوسترون، 4- آندروستن دیون) در مکمل های ورزشی پروتئینی (غیر هورمونی) به روش کروماتوگرافی مایع با دتکتور طیف سنج جرمی- جرمی (lc-ms/ms)

شواهدی وجود دارد که برخی از مکمل ها که به ظاهر مجاز به فروش هستند حاوی هورمون هایی هستند که بر روی برچسب فراورده ذکر نشده اند و این مواد توسط مقررات دوپینگ "سازمان کمیته بین المللی المپیک" و "آژانس مبارزه با دوپینگ جهانی" (wada)ممنوع اعلام شده اند.وجود این هورمون های استروئیدی آنابولیک در مکمل های ورزشی می تواند بعنوان یک عمل تقلب و غیر مجاز محسوب شده و در سلامت مصرف کنندگان که عمدتاً ورزشکاران می باشند، تأثیر گذارد. در بیشتر کشورهای دنیا این هورمون ها شناسائی و اندازه گیری می شوندکه با توجه به نیاز روزافزون ورزشکاران به این مکمل ها، اندازه گیری این هورمون ها و تأیید سلامت و تقلبی بودن یا نبودن این محصولات از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.هدف از این مطالعه اندازه گیری هورمون های آنابولیک(متیل تستوسترون و4-آندروستن دیون) در مکمل های ورزشی می باشد که در صورت شناسائی این هورمون ها می توان گام های مهمی در جهت ارتقای سطح سلامت ورزشکاران برداشت زیرا سوءاستفاده از این مکمل های تقلبیخطرات جدی و تهدیدکنندهسلامت برای ورزشکاران محسوب می شوند.در این مطالعه جهت تعیین میزان هورمون های استروئیدی در مکمل های ورزشی از دستگاه کروماتوگرافی مایع به همراه طیف سنجی جرمی (lc-ms/ms) استفاده شده است.برای تعیین مقدار هم زمان هورمون ها ازیونیزاسیون الکترواسپری ((esiدر مود مثبت (positive mode)در برنامه ی mrm به کار گرفته شد.برای غلبه بر اثرات ماتریکس و تعیین مقداراز منحنی کالیبراسیون به روش نمونه های تلفیق یافته با ماتریکس(matrix match) استفاده گردید. حد تعیین مقدار (loq)برای دو هورمون متیل تستوسترون و4- آندروستن دیون 1ng/gو حد تشخیص (lod) نیز برای هر دو هورمون اندازه گیری شده 0.5ng/g بدست آمده است.روش اندازه گیری هورمون ها اعتبارسنجی شده و نتایج نشان می دهد که درصد بازیافت هورمونآندروستن دیون در دامنه ی 70/120-88/71 و برای هورمون متیل تستوسترون در دامنه ی 98/113-31/77 بدست آمده است.از نظر تکرارپذیری (cv%) برای هورمون آندروستن دیون در محدوده ی 51/20-06/2% و برای هورمون متیل تستوسترون در محدوده ی 12/15-44/1% بدست آمده است. در این مطالعه حد تشخیص، حد کمی بودن و دامنه ی خطی روش آنالیز استروئیدهای آنابولیک در مکمل های ورزشی قابل قبول است و متد بهینه سازی شده از اعتبار لازم جهت آنالیز نمونه ای واقعی برخوردار بوده است. بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین میزان آلودگی به هورمون آندروستن دیون می باشد و از تعداد 30 نمونه ی آنالیز شدهتعداد21عدد از نمونه ها با هورمون 4-آندروستن دیون آلوده می باشند.