بررسی رابطه غلظت پلاسمایی تیامین، روی و لاکتات و ارتباط آن ها با معیار بالینی sapsii در بیماران مسموم بخش مراقبت های ویژه

زمینه و هدف: مسمومیتهای حاد دارویی و مواد شیمیایی یکی از دلایل عمده مرگ ومیر در بخش مراقبت های ویژه است و یافتن شاخص های زیستی پیش آگهی دهنده جهت ارزیابی سرانجام بیماران بدحال و پیش بینی میزان مرگ ومیر در این بخش بسیار ضروری است و می تواند موجب نجات بیمار و کاهش هزینه های این بخش شود. هدف از این مطالعه، بررسی غلظت پلاسمایی تیامین، روی و لاکتات و ارتباط آن ها با معیار بالینی saps ii در بیماران مسموم بستری در بخش مراقبت های ویژه باهدف به کارگیری احتمالی آن ها به عنوان شاخص های پروگنوستیک در انواع شدید مسمومیت ها است. روش کار: مطالعه به صورت تحلیلی- توصیفی می باشد. جمعیت هدف،30 بیمار بدحال دچار مسمومیت حاد مشخص است که صرف نظر از نوع آن، در بخش مراقبت های ویژه مسمومین بیمارستان لقمان حکیم، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بستری شده اند. در ابتدا خصوصیات دموگرافیک، علائم و نشانه های بالینی و یافته های آزمایشگاهی برای کلیه بیماران ثبت شد. از هریک از بیماران، دو نمونه ی خون وریدی در زمان بدو ورود و زمان خروج از بخش اخذ گردید. سپس، برای هر بیمار معیار بالینی saps ii محاسبه شد. سطوح پلاسمایی روی به روش پلاروگرافی، تیامین به روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا اندازه گیری شد. سطح لاکتات پلاسمایی در هر یک از بیماران، با استفاده از کیت اختصاصی و توسط دستگاه autoanalyzer اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصله در دو گروه نشان می دهد که میانگین غلظت تیامین پلاسما در افراد با معیار بالینی saps ii پنجاه یا بیشتر (گروه مورد) در بدو ورود 23/1± 48/11 نانو مول بر لیتر و در گروه بیماران با saps ii پایین تر از پنجاه (گروه شاهد)، 53/1 ±37/21 نانو مول بر لیتر بود. همچنین غلظت پلاسمایی لاکتات در گروه مورد در بدو ورود 02/1 ±23/3 میلی مول بر لیتر و از آن گروه شاهد 86/0± 97/1 میلی مول بر لیتر بود و سطح پلاسمایی زینک، در دو گروه نشان می دهد که میانگین غلظت زینک پلاسما در گروه مورد در بدو ورود 26/2± 1/7 میکرو مول بر لیتر و در گروه شاهد 71/2 ± 35/10 میکرو مول بر لیتر بود، که اختلاف معنی داری در رابطه با هر سه فاکتور را در بین دو گروه نشان می دهد (p<0.05). سطح لگاریتم غلظت پلاسمایی لاکتات با saps ii دارای ارتباط مستقیم و معنی داری بود ((r=0.43, p<0.01. بین لگاریتم غلظت پلاسمایی تیامین و معیار بالینی saps ii یک ارتباط معکوس معنی داری یافت شد (p<0.01,r=-0.58). نتیجه گیری: بر اساس این مطالعه وخامت حال بیماران مسموم منجر به کاهش سطح پلاسمایی زینک و تیامین و افزایش لاکتات می شود و با توجه به این امر اضافه کردن زینک در پروتکل درمانی می تواند سودمند باشد. از طرفی وجود رابطه خطی بین افزایش غلظت پلاسمایی لاکتات و کاهش تیامین با معیار بالینی saps ii، می توان از لاکتات و تیامین به عنوان فاکتورهای پروگنوستیک برای شناسایی بیماران با ریسک بالای مرگ ومیر به دلیل مسمومیت های دارویی و پیش بینی مرگ ومیر و شدت مسمومیت استفاده کرد.