تصویر قدرت: مطالعه ی تطبیقی نقاشی قاجار و نقش برجسته های ساسانی

واژه ی قدرت در معنای توانایی داشتن و توانستن بکار رفته است و مفهومی که از قدرت بیان میشود ، متضمن فکر و داشتن نوعی توانایی و قدرت برتری بر کس دیگر است. تجلیل و بزرگداشت شاه یکی از موضوعات مهم و فراگیر در هنر های تصویری ایران پیش از اسلام و همچنین دوران اسلامی است. در دوره ی ساسانی نقش برجسته های صخره ای که بر بستر اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر تداوم یافته ، تصاویری از شکوه و جلال و قدرت شاه را به نمایش در آورده است . همچنین نقاشی دوره ی قاجار که در دوره ی سلطنت فتحعلیشاه به اوج خود رسید ، حاوی آثار پیکره نگاری درباری فراوانی است که قدرت و شوکت شاه را به بیننده نشان می دهد. هنرمند ایرانی چه در دوره ی ساسانی و چه در دوره ی قاجار ، تنها به گزارشگری تاریخی یا سلف پرتره های شاهی نمی پردازد ، بلکه با گزینش و انتخاب خود ، دست به خلق تصاویری بدیع زده تا مفاهیم کنایی و استعاری خود را در راستای کارکرد سیاسی و اجتماعی که در بستر فرهنگ جامعه جاری بوده است ، عرضه کند. در این پژوهش آثاری از دوره ی ساسانی و قاجار مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است . ابتدا اجزای متن تصاویر و عناصر دیداری توصیف ، سپس در مطالعه ای تطبیقی ، به بررسی مضمونی و معانی آنها پرداخته شده است. این بررسی به شباهت های زیادی در بیان قدرت شاه در نقاشی های قاجار و نقش برجسته های ساسانی رسیده است.