بررسی تاثیر مصرف 6 ساله ی کمپوست زباله شهری بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و غلظت عناصر غذایی در برنج

با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه¬ی کودهای شیمیایی٬ دائما بر اهمیت توجه به کشاورزی پایدار افزوده می¬شود. فرایند تولید کمپوست زباله شهری از یک طرف به پاکسازی محیط از آلاینده¬های شهری کمک می¬کند و از طرف دیگر به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی عناصر غذایی به عنوان یک کود آلی در کشاورزی قابل استفاده است. کمپوست تولید شده از زباله به عنوان یک منبع جایگزین کودهای شیمیایی برای افزایش حاصلخیزی خاک و تولید محصول شناخته شده است. به منظور بررسی تاثیر مصرف مقادیر مختلف کمپوست زباله شهری به طور جداگانه و همراه با کود شیمیایی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و اندام¬های گیاهی برنج آزمایشی از سال 1387 آغاز گردید و در سال 1392 نیز در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 14 تیمار در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون مصرف هیچ گونه کود)، کود شیمیایی (بر اساس آزمون خاک)، 15 ، 30 و 45 تن کمپوست زباله شهری در هکتار ساده و 15، 30 و 45 تن کمپوست همراه با مقادیر 25، 50 و 75 درصد کود شیمیایی (بر اساس آزمون خاک) می¬باشند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد کمپوست اثری معنی¬دار بر غلظت عناصر n، p و k خاک، دانه برنج، پتاسیم برگ و عناصر کم مصرف (cu، zn، fe و (mnقابل جذب خاک، عناصر کم مصرف برگ، مس، آهن و منگنز دانه داشته است. نتایج مقایسه میانگین¬ها نشان می¬دهد تیمار 45 تن کمپوست زباله شهری همراه با 75% کود شیمیایی با 73/68% و 201/11٪ افزایش نسبت به تیمار شاهد بیشترین مقدار ازت و روی خاک را نشان داده است. مصرف 45 تن کمپوست زباله شهری به همراه 50% کود شیمیایی با 114/91٪ و 47/82 % افزایش نسبت به تیمار شاهد بیشترین میزان فسفر و پتاسیم خاک را نشان می¬دهد. بیشترین میزان مس و منگنز خاک با مصرف 45 تن کمپوست و 45 تن کمپوست به همراه 25 و 50% کود شیمیایی با 138/77٪ و 76/16% افزایش نسبت به تیمار شاهد بدست آمد. بیشترین میزان آهن خاک مربوط به تیمار 45 تن کمپوست با 76/85% افزایش نسبت به تیمار شاهد می¬باشد. تیمار 45 تن کمپوست به همراه 75% کود شیمیایی به ترتیب با افزایش 16/83، 45/45، 10/63 و 37/25 درصد نسبت به تیمار شاهد بیشترین مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه و پتاسیم برگ را نشان داده است. حداکثر مقدار روی و مس برگ به ترتیب با 02/59 و 02/50 درصد افزایش نسبت به شاهد در تیمار 45 تن کمپوست بدست آمد. کاربرد 45 تن کمپوست به همراه 25 درصد کود شیمیایی با 100/25% افزایش نسبت به تیمار شاهد بالاترین میزان منگنز در برگ را نشان داد. مصرف 45 تن کمپوست به همراه 50 و 25 درصد کود شیمیایی با 21/98 و 52/69 درصد افزایش نسبت به تیمار شاهد بالاترین مقدار مس در دانه و آهن در برگ را نشان داد. بیشترین میزان منگنز و آهن در دانه با مصرف 45 تن کمپوست به همراه 75% کود شیمیایی با 37/45% و 37/28% افزایش نسبت به تیمار شاهد بدست آمد.