«عوامل موثر بر تنوع کشت و اندازه گیری صرفه های ناشی از تنوع؛ مطالعه ی موردی محصولات گندم و جو در شهرستان بردسیر»

عوامل مختلفی نظیر تغییر در تقاضای مصرف¬کننده، توجه به تولید محصولات با ارزش افزوده-ی بالا، سیاست¬های دولت و تغییرات شرایط آب و هوایی، فعالیت در بخش کشاورزی را با سطحی از نااطمینانی و ریسک همراه می¬سازد. یکی از قدیمی¬ترین اقدامات مدیریتی در زمینه¬ی کاهش ریسک استفاده از سیستم تنوع کشت محصولات در مزرعه می¬باشد. با توجه به جایگاه کشت متنوع به عنوان یک استراتژی در زمینه¬ی مدیریت ریسک، شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش این فرایند و بررسی این مسئله که آیا تنوع کشت از نظر اقتصادی برای کشاورز صرفه-هایی دارد یا خیر، حائز اهمیت است. بنابراین، در این پژوهش، به بررسی وجود تنوع کشت در سیستم تولیدی محصولات گندم و جو، عوامل مؤثر بر آن و میزان صرفه¬های اقتصادی ناشی از تنوع، برای 120 کشاورز در شهرستان بردسیر، طی سال زراعی 91-92، پرداخته شد. بدین منظور، ابتدا شاخص تنوع زراعی محاسبه گردید، میانگین این شاخص 88/0 بود که وجود تنوع کشت را در نمونه¬ی مورد بررسی به تأیید رسانید. سپس، برآورد مدل رگرسیونی صورت گرفت که در آن شاخص تنوع زراعی به عنوان متغیر وابسته بود. پس از تصریح مدل مربوطه و تحلیل نتایج مشخص گردید که عواملی چون سن و تجربه و سطح زیر کشت و ... بر تنوع زراعی آن¬ها تأثیر مثبت داشته است. در گام بعد، با استفاده از روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط، تابع هزینه¬ی درجه¬ی دوم نرمال¬شده، جهت محاسبه¬ی بازده تنوع، برآورد گردید. در نهایت، محاسبه¬ی صرفه¬های اقتصادی ناشی از تنوع کشت، نشان داد که سیستم کشت متنوع محصولات گندم و جو، برای کشاورزان کاهشی به اندازه¬ی 37 درصد، در هزینه¬های تولیدی توأم این دو محصول، نسبت به تولید جداگانه¬ی آن¬ها، به همراه دارد.