توحید از منظر قرآن و فلسفه ملاصدرا
پایان نامه
- دانشگاه الزهراء علیها السلام - دانشکده الهیات
- نویسنده سمیه عسکری
- استاد راهنما شهناز شایان فر نرگس نظرنژاد
- سال انتشار 1393
چکیده
توحید و بحث از وحدانیت خداوند، یکی از پایه¬ای¬ترین اعتقاداتی است که کلیه¬ی نفوس بشری از جانب پیام آوران الهی(رسولان ظاهری)، بدان دعوت شده¬اند، قرآن، این کتاب آسمانی مبنای تعالیم خود را بر محوریت یگانگی پرودگار نهاده و آن را زیر بنای سایر تعالیم دیگر قرار داده است، ملاصدرا یکی از بزرگترین فلاسفه¬ی مسلمان است که در اثبات وحدانیت خداونداز ادله¬ی عقلی بیشماری بهره جسته است، گروهی بر این عقیده¬اند که صدرالمتالهین در جهت اثبات وحدانیت پرودگار، از براهین عقلی که لازمه¬ی کار یک فیلسوفِ آزاد اندیش است استفاده نکرده بلکه با اتکاء بر آیات قرآنی، تنها در جهت تبیین و تفسیر مفاهیم قرآنی همت گماشته است، بنابراین در اینجا، این سوال مطرح شده که توحید قرآنی با توحید فلسفه¬ی صدرایی چه نسبتی دارد؟ این تحقیق با روش تحلیل محتوا به انجام رسیده است و سعی دارد که نشان دهد نتیجه و دستاورد توحید صدرایی مطابقت کامل با آیات قرآنی دارد و این امر ذره¬ای از عقلانی بودن براهین او نکاسته و او را در شمار متکلمین قرار نمی¬دهد، بدین جهت آیاتی که در آثار او ذکر می¬شود به منزل? ملاکِ درستی یا نادرستی مباحث فلسفی او است، افزون بر کارکرد یاد شده می¬توان موارد زیر را نیز از جمله تاثیرات و کارکردهای آیات توحیدی قرآن بر نظام فلسفی صدرایی در بحث توحید دانست: استنباط مباحث فلسفی از قرآن؛ استنباط مباحث منطقی از قرآن؛ اقامه¬ی برهان عقلی و تایید صحت آن به واسطه¬ی آیات قرآنی؛ الهام¬گیری از آیات قرآنی.
منابع مشابه
توحید خاصّی و تفسیر آیات متشابه از منظر ملاصدرا
آیات متشابه در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالشبرانگیز بوده است. صدرالمتألّهین شیرازی در اصول هستیشناسی خود قائل به نظریه توحید خاصّی در مقابل دیدگاه توحید عامی است. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تأویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات باریتعالی باشد میتوان بر مبنای اصول فلسفیـ عرفانی دیدگاه توحید خاصّی ظواهر الفاظ آیات را حفظ کرد و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد....
متن کاملتوحید خاصّی و تفسیر آیات متشابه از منظر ملاصدرا
آیات متشابه در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالش برانگیز بوده است. صدرالمتألّهین شیرازی در اصول هستی شناسی خود قائل به نظریه توحید خاصّی در مقابل دیدگاه توحید عامی است. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تأویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات باری تعالی باشد می توان بر مبنای اصول فلسفی ـ عرفانی دیدگاه توحید خاصّی ظواهر الفاظ آیات را حفظ کرد و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد....
متن کاملتجلی توحید در نفس انسانی از منظر ابن عربی و ملاصدرا
دین اسلام بر توحید حق تعالی تأکید می کند و از آن جا که متفکران مسلمان غالباً انسان را خلیفه خدا می دانند که مجلای صفات الهی و دارای صورت الهی است و از طرفی حقیقت انسان را « نفس ناطقه» می دانند، بنابر این نفس انسـانی –گرچه قوای متعدد دارد- همانند حق تعالی دارای وحدت است. البته از این توحید نفس تفاسیرمتعددی که مبتنی بر مبنای فکری خاص هر متفکری است ارائه شده است. ابن عربی معتقد است چنان که حق تعالی...
متن کاملتوحید افعالی در نظام فلسفی ملاصدرا
نظر به گستردگی ابعاد موضوع (توفیق میان عقل و نقل)، محوریت مقالۀ حاضر تنها توحید افعالی خواهد بود. مسئلۀ اصلی تحقیق جایگاه توحید افعالی در حکمت متعالیۀ صدرا و براهین عقلی و نقلی وی در این زمینه میباشد. لذا در این جستار، پس از تبیین توحید افعالی، به انحصار هستیبخشی و تأثیر استقلالی در فاعلیت الهی، و نظریۀ فاعلیت بالتجلی و مجرای فیض بودن عقول و ژرفاندیشی صدرا در باب اختیار آدمی از منظر عقل و نق...
متن کاملنقد دیدگاه ملاصدرا در مورد «بهرهمندی جمادات از حیات و علم» از منظر قرآن کریم
درباره بهرهمندی جمادات از حیات – بهمعنای کمال وجودی که مبدأ علم و فعل ارادی است - اختلاف نظر وجود دارد. دیدگاه مشهور این است که جمادات از حیاتِ همراه با علم و فعل برخوردار نیستند. اما ملاصدرا معتقد به عینیت مطلق وجود با حیات و علم است، و میگوید همان طور که وجود حقیقت تشکیکی است، حیات و علم هم تشکیکی و دارای مراتب مختلف شدید و ضعیفاند، و هر موجودی متناسب با مرتبه وجودی که دارد، بهرهمند از ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
دانشگاه الزهراء علیها السلام - دانشکده الهیات
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023