ارزیابی کارایی فنی و اقتصادی تولید حبوبات در منطقه سیستان: مطالعه موردی عدس محلی

هدف اصلی این مطالعه بررسی میانگین کارایی فنی و اقتصادی تولید عدس در منطقه سیستان و شناسایی عوامل موثر بر ناکارایی تولید عدس در منطقه سیستان می‏باشد. برای اندازه‏گیری کارایی فنی و اقتصادی از روش تجزیه‏و‏تحلیل مرزی تصادفی استفاده شده است. 120 کشاورز با استفاده از نمونه‏گیری تصادفی برای جمع‏آوری داده‏های مزارع تولید‏کننده عدس مانند ویژگی‏های کشاورزان، میزان محصول، هزینه نهاده‏ها و سایر هزینه‏ها طی دوره تولید 1392 تا 1393 انتخاب شده‏اند. نتایج نشان می‏دهد که میانگین کارایی فنی و اقتصادی به ترتیب %64/48 و %80/65 می‏باشد. کشاورزان می‏توانند تولید عدس را به طور متوسط حدود %36 افزایش دهند بدون این‏که سطح نهاده‏هایشان را افزایش دهند. همچنین کشاورزان می‏توانند هزینه‏های مربوط به نهاده‏هایشان را حدود %20 بدون کاهش در سطوح تولید عدس خودشان کاهش دهند. در مدل اثر عدم کارایی پارامترهای برآورد شده نشان می‏دهد که سطح بالاتر تحصیلات، تجربه، اندازه مزرعه، تماس با مروجین و آموزش منجر به کارایی فنی بالاتر می‏شود. به‏علاوه تجربه و تماس با مروجین منجر به کارایی اقتصادی بالاتر می‏شود. با توجه به نتایج بدست آمده می‏توان بیان نمود که استراتژی‏هایی مانند سازماندهی آموزشی توسط بخش ترویج و استفاده از تجربه کشاورزان و انتقال آن به سایر کشاورزان باعث افزایش هر دو کارایی فنی و اقتصادی می‏شود. کارایی فنی، کارایی اقتصادی، تجزیه‏و‏تحلیل مرزی تصادفی، تولید عدس، منطقه سیستان