معرفی روش های ژئوشیمیایی برای تشخیص بارور یا عقیم بودن توده های گرانیتوئیدی، مطالعه موردی: کانی سازی قلع و تنگستن در تعدادی از گرانیتوئیدهای ایران

روش لیتوژئوشیمیایی چند عنصری می¬تواند منجر به یافتن مبنایی برای مطالعه گرانیت¬ها بر پایه تحولات زمین¬شناسی و ژئوشیمیایی گردد. توده¬های گرانیتوئیدی که تمرکزهایی از عناصر اقتصادی را به همراه دارند عمدتا الگوی ژئوشیمیایی خاصی را نمایش می¬دهند که شناخت این الگوها در بعضی از موارد امکان تشخیص واحدهای بارور از عقیم را فراهم می¬سازد. در هر ناحیه خاص،¬ تمایز میان توده¬های گرانیتی مولد کانسارهای قلع از انواع عقیم می¬تواند براساس یک یا چند نسبت از نسبت¬های ,k/rb ,mg/li ba/rb و rb/zr انجام پذیرد. مقادیر بسیار کم این نسبت¬ها و یا مقادیر بسیار بالای rb/sr ,(na+k)/fe ,(na+k)/(ca+mg) می¬تواند معرف کانی¬سازی قلع در آن ناحیه باشد. برای تشخیص گرانیت¬های حاوی تنگستن از گرانیت های عقیم از تنگستن استفاده از شاخص ژئوشیمیایی gci=log10 ((rb3×li×104) / (mg×k×ba×sr)) پیشنهاد شده است. در گرانیت¬های حاوی تنگستن نسبت¬هایrb/sr ,li/k و ba/sr بالا بوده و در گرانیت¬های فاقد تنگستن نسبت-های,k/rb ba/rb و mg/liپایین می¬باشد. با مقایسه ترکیب عناصر جزئی و کمیاب توده¬های نفوذی مناطق مورد بررسی برای تشخیص گرانیت¬های حاوی قلع و تنگستن سه نمودار بسیار مهم نسبت sm/eu به rb , دیاگرام سه جزیی (na + k)، fe و mg و دیاگرام سه جزئی rb ,ba و sr به دست آمده است. در این مطالعه گرانیت های مناطق مشیرآباد، بروجرد، آستانه، ده¬نو و کلاه قاضی در زون سنندج-سیرجان و گرانیت شیرکوه در زون ایران مرکزی با استفاده از شاخص¬های ژئوشیمیایی ذکر شده در پایان¬نامه جهت تشخیص کانی¬زایی قلع و تنگستن مورد بررسی قرار گرفته¬اند، که با توجه به شاخص های ژئوشیمیایی به دست آمده به نظر می¬رسد که مناطق بروجرد، مشیرآباد، کلاه قاضی و شیرکوه دارای پتانسیلی از کانی¬زایی قلع و تنگستن و مناطق ده¬نو و آستانه فاقد این کانی¬زایی می-باشند.