نظریه قدرت در قرآن کریم

پایان نامه
چکیده

در تحلیل نظریه قدرت آنچه اهمیت دارد، عناصر تشکیل دهنده قدرت و چگونگی ارتباط بین آنها است. مسأله رساله حاضر بررسی نظریه قدرت از منظر قرآن کریم با تمرکز بر منشاء، مؤلفه ها، لایه¬ها، انواع، منابع، ابزار، توزیع و کنترل قدرت و چگونگی ارتباط بین آنها می¬باشد. روش تحلیل رساله نیز بر اساس تفسیر موضوعی قرآن کریم بهره گیری توأمان از روش استخراجی (درون قرآنی) و استنطاقی یا برون قرآنی شهید صدر می¬باشد. از منظر قرآن کریم قدرت به مطلوب و نا مطلوب تقسیم می شود که مشروع یا نامشروع بودن قدرت سیاسی را در پی دارد. سه مؤلفه غالب قدرت عبارتند از: عامل قدرت، تابع قدرت و هدف قدرت. از منظر قرآن کریم، عامل قدرت و هدف قدرت، به مطلوب و نامطلوب تقسیم می شود و هر کدام دارای ویژگی هایی است. عاملان قدرت مطلوب عبارتند از: انبیاء، امامان و صالحان. عاملان قدرت نامطلوب نیز عبارتند از: ائمه کفر، مترفین و طاغیان. تابع قدرت در قرآن کریم، تحت تأثیر دوگانه حق و تکلیف، به شکل گیری رابطه دو سویه بین عامل قدرت و تابع قدرت کمک می کند. اهداف قدرت مطلوب عبارتند از: بندگی، سعادت، عدالت و امنیت. قدرت نامطلوب نیز از منظر قرآن اهداف زیر را پیگیری می¬کند: سلطه و استبداد، حفظ قدرت و سود انگاری. سه لایه قدرت عبارتند از: آشکار، نیمه پنهان و پنهان. هر کدام از این لایه ها متناسب با خود ابزار و منابعی را می طلبند. قدرت آشکار با ابزار تنبیهی و منبع شخصیت، قدرت نیمه پنهان با ابزار تشویقی و منبع مالکیت و قدرت پنهان با ابزار اقناعی و منبع سازمان، به شکل گیری نظریه قدرت کمک می کنند. از منظر قرآن کریم توزیع قدرت از دو مسیر قانون گرایی و مشارکت مردم در اجراء صورت می گیرد. و کنترل و مهار قدرت نیز از دو طریق کنترل و مهار درونی و کنترل و مهار بیرونی اتفاق می افتد. راهکاهای پیشگیری از فساد قدرت سیاسی عبارتند از: امانت دانستن قدرت سیاسی، نقدپذیری و پرهیز از استبداد رأی و مشورت با مردم در تصمیم سازیها است.

منابع مشابه

ارزیابی نظریه وقوع نسخ در قرآن کریم

نظریه نسخ از مهم‌ترین مسائل قرآنی است که دانشمندان علوم قرآن و تفسیر درباره وقوع یا عدم وقوع آن، دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. غالب عالمان در اعتقاد به وجود نسخ همداستان و متفق بوده و اختلاف آن‌ها تنها در تعداد و چگونگی آیات منسوخ است. از سویی دیگر، برخی از دانشمندان به خصوص متاخّران، به مقولة «عدم نسخ آیات قرآن» گرایش نشان داده و بر این باورند که هیچ یک از آیات قرآن نسخ نشده اند. در این مق...

متن کامل

مؤلفه های قدرت سیاسی در قرآن کریم

آنچه در تحلیل مفهومی قدرت اهمیت دارد، عناصر تشکیل­دهنده قدرت است. مسئله مقاله حاضر تحلیل مؤلفه­های غالب قدرت از منظر قرآن کریم می­باشد. این مؤلفه ها عبارت­اند از: عامل قدرت، تابع قدرت و هدف قدرت. روش تحلیل مقاله نیز بر اساس تفسیر موضوعی با رویکرد استنطاقی یا برون­قرآنی شهید صدر می­باشد. از منظر قرآن کریم عاملِ قدرت و هدف قدرت به مطلوب و نامطلوب تقسیم می­شود و هر کدام دارای ویژگی­هایی است. عاملان...

متن کامل

ارزیابی نظریه وقوع نسخ در قرآن کریم

نظریه نسخ از مهم ترین مسائل قرآنی است که دانشمندان علوم قرآن و تفسیر درباره وقوع یا عدم وقوع آن، دیدگاه های متفاوتی ارائه داده اند. غالب عالمان در اعتقاد به وجود نسخ همداستان و متفق بوده و اختلاف آن ها تنها در تعداد و چگونگی آیات منسوخ است. از سویی دیگر، برخی از دانشمندان به خصوص متاخّران، به مقولة «عدم نسخ آیات قرآن» گرایش نشان داده و بر این باورند که هیچ یک از آیات قرآن نسخ نشده اند. در این مق...

متن کامل

قدرت معنوی در قرآن کریم

مفهوم معنویت در گفتمان اسلامی دارای ظرفیت بسیار بالایی است که می تواند در اغلب حوزه های حیات علمی و عملی کنونی بشر، تغییرات بنیادین ایجاد کند. محدود کردن معنویت به امری صرفاً فردی و درونی ما را از کاربردهای فراوان و موثر آن در عرصه اجتماع و سیاست محروم کرده است. بیگانگی قدرت با معنویت، سیاست را به عرصه تنازع در دنیاطلبی آن هم با ادعای اخلاق مداری مبدل ساخته است. در بحث از قدرت به عنوان مهمترین م...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023