بررسی رابطه برنامه های تلویزیون بر سرمایه های اجتماعی دانش آموزان (مطالعه موردی: دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان های ورامین و قرچک)

در این پژوهش که به صورت آزمایشی صورت گرفته است، تعداد 307 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستانی شهرستان ورامین به عنوان نمونه ای از کل دانش آموزان مقطع دبیرستان انتخاب شده و هدف اصلی در این مطالعه بررسی تاثیر برنامه های تلویزیونی بر سرمایه ی اجتماعی این دانش آموزان می باشد. در این پژوهش از بین برنامه های تلویزیونی سریال های ستایش 2، پایتخت 3، اخبار جوانه ها و اخبار 20:30 انتخاب و سرمایه ی اجتماعی با مولفه های ارتباط اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی سنجیده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ی سرمایه ی اجتماعی با ایجاد تغییراتی متناسب با سوالات و اطلاعات مورد نظر پژوهشگر با نظر و تایید اساتید مربوطه بوده و به دلیل نرمال نبودن توزیع متغیرها از آزمون های آماری اسپیرمن و من ویتنی استفاده شده است، اساس پژوهش بر نظریه های یادگیری اجتماعی بندورا ، تحلیل کاشت گربنر، سرمایه اجتماعی پانتام و شبکه های اجتماعی ولمن می باشد که نتیجه ی تحلیل های آماری نشان داد که اکثر دانش آموزان علاقمند به تماشای سریال ها و اخبار مورد نظر در این پژوهش بوده اند و این سریال ها را در انتقال ارزش های اجتماعی مانند اعتماد، صداقت ، همدلی ، اهمیت خانواده ، حمایت و کمک از یکدیگر و..... موفق دانسته اند. سریال و برنامه های خبری بر اعتماد اجتماعی ، مشارکت اجتماعی و روابط اجتماعی دانش آموزان تماشا کننده تاثیر مستقیم و مثبت داشته است و با توجه به مقدار مثبت ضریب همبستگی بین دو متغیر تماشای برنامه های تلویزیون و سرمایه اجتماعی دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان ورامین مستقیم است. به عبارتی هر چه دانش آموزان بیشتر برنامه های تلویزیون را تماشا کنند، سرمایه اجتماعی آن ها افزایش می یابد. با توجه به مثبت بودن ضریب همبستگی و میانگین نمرات دانش آموزان دختر و پسر در این رابطه تفاوت معنی داری بین آنان وجود ندارد و با تماشای برنامه های تلویزیونی سرمایه اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر افزایش می یابد. در واقع براساس نظریه ی یادگیری اجتماعی بندورا می توان نتیجه گرفت که رسانه ها نقش یاددهنده به مخاطب دارند و مخاطبین تحت تاثیر رسانه ها به ویژه تلویزیون می باشند و از ظرفیت رسانه ها برای انتقال ارزش های اجتماعی بهره برد و سرمایه ی اجتماعی را در آنان افزایش داد.