بررسی همتافت گونه ی allactaga elater (lichtenstein, 1828) در شمال شرق ایران بر اساس مطالعات مولکولی ژن های میتوکندریایی cytb وcox1 و مطالعات ریخت سنجی

چکیده موش های دو پای پنج انگشتی جنس allactaga شامل 12 گونه ی ریختی است که در نواحی خشک آسیا و شمال آفریقا زندگی می کنند و بطور وسیعی در مناطق بیابانی، نیمه بیابانی، و استپی ایران پراکنده شدند. پنج گونه ی ریختی از این جنس در فلات ایران تعریف شده اند، که موش دو پای پنج انگشتی کوچک (a. elater)، موش دو پای توسی (a. toussi)، موش دو پای هاتسونی (a. hotsoni)، موش دو پای یفروتیکا (a. euphratica) و موش دو پای ویلیامز (a. williamsi) نام دارند. موش دو پای پنج انگشتی کوچک یک گونه ی ناهمگن و چندریختی بوده و یک تنوع هاپلوتایپی بالایی را نشان داده است. از این رو نمونه های همتافت گونه ی a. elater شمال شرق ایران بر اساس صفات ریخت سنجی و داده های مولکولی مطالعه شد. بر طبق داده های ریخت سنجی و مولکولی مشخص شد که چهار گروه از این همتافت گونه وجود دارد (a. toussi1, a. toussi2, a. elater1, a. elater2). آنالیزهای محتمل ترین درخت (maximum likelihood)، آنالیز بیزین (bayesian) و شبکه ی هاپلوتایپی، تفاوت ژنتیکی واضحی را بین گروه ها نشان داد. بطور کلی تبارزایی همتافت گونه ی a. elater نیازمند بررسی بیشتری است. کلمات کلیدی: زیر واحد یک سیتوکروم اکسیداز (cox1)، سیتوکروم b (cytb)، فیلوژنی، allactaga elater