مطالعه برخی ازجنبه های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه بنگ دانه (hyoscyamus reticulatus l.) طی تنش شوری

رشد و نمو گیاهان در بسیاری از مناطق جهان تحت تأثیر تنش های محیطی زیستی وغیر زیستی قرار می گیرد. شور شدن آب و خاک یکی از مهم ترین عوامل محیطی محدود کننده برای تولید محصول به خصوص در نواحی خشک و نیمه خشک جهان می باشد. امروزه استفاده از گیاهان دارویی در حال گسترش است و این موضوع اهمیت گیاهان دارویی و توجه بیشتر به آن را می طلبد. در این پژوهش تأثیر شوری برگیاه بنگ دانهhyoscyamus reticulatus l.) ) از خانواده سیب زمینی (solanaceae) مورد مطالعه قرار گرفته است. این گیاه سرشار از آلکالوئیدهایی چون هیوسیاموس و اسکوپولامین است که به عنوان بازکننده چشم، ضد اسپاسم و تشنج، مسکن و آرام بخش استفاده می شود. به منظور بررسی جوانه زنی این گونه غلظت های مختلفی از کلرید سدیم شامل 0(شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار naclاعمال گردید. نتایج نشان داد تأثیر شوری بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، ریشه چه، وزن تر و خشک ساقه چه و.ریشه چه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی با افزایش شوری کاهش یافتند ودر شوری 200 میلی مولاربه صفر رسیدند. اما سرعت جوانه زنی بیشتر تحت تأثیر شوری قرار گرفت. به طوری که در غلظت 100و 150 میلی مولار کاهش چشمگیری را نشان داد. طول ساقه چه حساسیت بیشتری نسبت به طول ریشه چه از خود نشان داد و با روند شدیدتری کاهش یافت. جهت اعمال تنش شوری بر گیاهان، از سطوح شوری 9/2(شاهد)، 5 ،10، 15 دسی زیمنس برمتر استفاده شد. از نظر صفات ریخت شناسی، برخی صفات چون سطح برگ و طول ریشه، وزن تر وخشک اندام هوایی تغییر معنی داری را نشان ندادند. اما طول اندام هوایی و وزن تر وخشک ریشه کاهش معنی داری را نشان دادند. بررسی صفات بیوشیمیایی نیز نشان داد که پروتئین محلول، پرولین و فنل کل به طور معنی داری افزایش یافتند اما تغییرات قندهای محلول و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها) تحت تأثیر شوری قرار نگرفت. بررسی عناصر معدنی موجود در گیاه نشان داد میزان سدیم در اندام هوایی و ریشه افزایش معنی داری در سطح احتمال ا درصد و میزان منیزیم، پتاسیم، کلسیم و نسبت پتاسیم به سدیم، کاهش معنی داری در سطح احتمال 1درصد نشان دادند. همچنین شوری موجب افزایش آلکالوئیدهای تروپان مانند هیوسیامین و اسکوپولامین در ریشه گیاه بنگ دانه گردید.