بررسی تطبیقی تأویل از منظر تفسیر المیزان و تسنیم

در این پژوهش تلاش شده است دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن و دیدگاه جوادی آملی نیز در تفسیر تسنیم در خصوص تاویل قرآن و حصر این ویژگی نزد خداوند و یا دیگر افراد، بررسی و تبیین شود. المیزان فی تفسیر القرآن متعلق به علامه طباطبایی از جهات متعدد از قبیل بحث هایی روایی و تطبیقی و بحث موضوعی دارای اهمیت است. کتاب تفسیر تسنیم از آیت الله جواد آملی نیز از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار است و در این دو تفسیر به مسئله تأویل و جایگاه آن در قرآن بحث های قابل تأملی مطرح شده است هر دو مفسر ضمن بررسی آیات مربوط به تاویل و روایات ائمه اطهار و برخی فرقه ها، بشکل عصری و تازه، مسئله تاویل را از جهات متعدد را واکاوی و مورد کنکاش قرار دادند. به نظر علامه تأویل ناظر به امور عینی و متعالی از آن است که شبکه های الفاظ به آن احاطه یابد بلکه خداوند آنها را برای تقریب به ذهن ما به قید الفاظ مقید کرده است. از دیدگاه جوادی آملی قرآن کریم علاوه بر اینکه تمامی علوم و معارف را در بردارد و از دیدگاه تفسیری و الفاظ و مفاهیم، از آن استفاده ادبی و اصولی و فقهی و کلامی و فلسفی و عرفانی می شود، دارای (تأویل) نیز هست که هر گز با لغت و ادبیات و فقه و اصول و مانند آن به دست نمی آید. شیوه راسخان در علم در برابر (محکمات)، اطاعت و قیام و حرکت است و در مقابل (متشابهات)، سکوت؛ بر خلاف بیماردلان که در برابر (محکمات) به جای قیام و حرکت می ایستند. کلیدواژه ها: تاویل، تفسیر، قرآن کریم، راسخون، طباطبایی، آملی.