مطالعه سیلاب شهری ساری با استفاده از مدل mike swmm

آبخیز های شهری با آبراهه های سرپوشیده و زمین های نفوذناپذیر و کاربری اراضی متنوع، رفتار هیدرولوژیکی و هیدرولیکی کاملاً متفاوتی نسبت به حوضه های طبیعی از خود بروز می دهند. شهر ساری سالانه چندین بار هنگام بارش رگبار های نسبتاً شدید دچار سیلگرفتگی می شود و چشم انداز نامطلوبی را در سطح شهر ایجاد می کند و بروز چنین سیلاب هایی در روال عادی زندگی شهروندان اختلال ایجاد کرده و شرایط بحرانی را بر بخش هایی از شهر حاکم می کند و شهروندان را به لحاظ جانی و مالی متضرر می نماید. برقراری نظم و ایجاد محیطی امن برای شهروندان مستلزم برنامه ریزی جامع، طراحی و مدیریت سیستم های دفع آب های سطحی می باشد، که می تواند تنها در قالب یک روش کارآمد و با استفاده از مدل های محاسبه و کنترل رواناب های شهری تحقق یابد. محدوده مورد مطالعه در شهر ساری با مساحت 64/39 هکتار به 51 زیرحوضه تقسیم گردید. با توجه به موضوع مطالعه و شبیه سازی سیلاب در حوضه های آبخیز شهری نیازمند اطلاعاتی از قبیل وضعیت اقلیمی، توپوگرافی، رژیم هیدرولوژیکی منطقه و علاوه بر آن ها اطلاعات مربوط به وضعیت فعلی شبکه های جمع آوری آب های سطحی و خصوصیات هیدرولیکی آن ها می باشیم. در اینجا سیلاب شهری توسط مدل mike swmm شبیه سازی شده است. با به کارگیری این مدل توسط مجموعه ای از داده های هیدرولوژیکی منطقه و داده های هیدرولیکی سیستم زهکشی منطقه، قابلیت شبکه جمع آوری آب های سطحی در خروج رواناب حاصل از رگبارهای طرح با تداوم 2، 4 و 6 ساعته با دوره بازگشت های 2، 5، 10 و 25 سال ارزیابی شد. نتایج شبیه سازی نشان داد که برخی از مجاری آبروی موجود در این نواحی توانایی و قابلیت عبور دادن سیلاب طراحی را نداشته و این امر موجب خواهد شد تا در محل گره های منتهی به مسیر های بحرانی اضافه بار و شرایط سیلابی ایجاد شود که این وضعیت در برخی از گره ها به حدی طولانی خواهد شد که می تواند موجب بروز مشکلات جدی در خصوص تردد و آب گرفتگی معابر شود. پس از انجام شبیه سازی گره و کانال های بحرانی در منطقه مورد مطالعه شناسایی و جهت رفع مشکل آب گرفتگی به روش آزمون و خطا توسط مدل مذکور ابعاد اصلاحی پیشنهاد شدند. در مجموع با اصلاح ابعاد مجاری موجود، سعی شد شرایط به گونه ای مهیا شود تا در هنگام وقوع سیلاب طراحی، میزان تداوم شرایط سیلابی و اضافه بار به طور کامل حذف و یا به حداقل ممکن برسد.