نقش طبقه متوسط جدید شهری در تحولات دوران پهلوی اول

طبقه متوسط شهری در نتیجه ی اصلاحات سیاسی، اجتماعی و آموزشی در ایران پدید آمد. اصلاحاتی که پس از جنگ ایران و روسیه، از آذربایجان شروع شد. افراد این طبقه پس از آشنایی با علوم جدید و دانشگاههای غربی به برخی از باورها و ارزش های سنتی خود تغییراتی دادند. این طبقه شامل افرادی چون:کارمندان، فن سالاران، دانشجویان، معلمان و خرده بازرگانان می شود.اعزام محصلان به اروپا، تاسیس مدارس و ترجمه کتب خارجی و انتشار نشریه های مختلف در تغییر جهان بینی این طبقه نقش داشت. رضا خان با اقداماتی چون امن ساختن جامعه، سرکوبی عشایرو ایجاد حکومت متمرکز نظر این طبقه را جلب کرد.نتیجه اتحاد این طبقه و رضا خان منجر به خلع سلسله قاجار و تاسیس سلسله پهلوی شد. همکاری این طبقه و رضا شاه باعث تحولاتی در ساختار سیاسی، اجتماعی، اداری شد. نقش این طبقه در قالب فعالیت درارتش نوین، مجلس،گسترش تحصیلات ابتدایی و عمومی رایگان، تغییر لباس، تاسیس دانشگاه و مسئله اجباری(سرباز گیری) به خوبی نمایان است. برخی از این تحولات نتیجه پیشنهادات این طبقه است. رضاشاه از این طبقه برای مشروع سازی پادشاهی خود و گسترش نظام بوروکراسی استفاده کرد و در مقابل باعث گسترش بیشتر این طبقه شد. در واقع حکومت رضا شاهی و طبقه متوسط همدیگر را باز تولید می کردند. اما اشتباه است اگر فکر کنیم که همیشه این دو، روابط حسنه با هم داشته اند. برخی از افراد همین طبقه از همان ابتدا به علت خلع غیر قانونی سلسله قاجار با وی مخالف بودند. در ادامه با نمود پیدا کردن خودکامه گی رضا شاه این طبقه هر چه بیشتر به مخالفت با وی پرداخت. سعی ما در این پایان نامه بر این است تا تحولات دوره رضا شاه را با تکیه بر کنش این طبقه مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.