بررسی نقش دولت در ناکامی برنامه چهارم توسعه

بدون تردید در عصر حاضر کشورهای جهان بدون داشتن برنامه اجرایی نمی توانند به سادگی در مسیر توسعه و رقابت با دیگر کشورها قرار بگیرند از همین رو کشورها سعی می کنند برای اینکه در این مسیر قرار گیرند بر اساس ظرفیتها و پتانسیل موجود آن کشور اقدام به تهیه و تدوین برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت کنند. با نگاهی گذرا به سابقه تدوین و اجرای برنامه توسعه در ایران مشخص می شود که از دهه سی در دوران پهلوی دوم اجرای برنامه آغاز و بعد از انقلاب ادامه داشته است. جمهوری اسلامی ایران در طول فعالیت خود اقدام به تدوین پنج برنامه توسعه کرده است که در حال حاضر برنامه پنجم توسعه در دستور کار کارگزاران جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. با توجه به لزوم بررسی و نتایج برنامه های اجرا شده در جمهوری اسلامی برای آسیب شناسی و شناسایی نقاط ضعف و قوت و عوامل موفقیت، یا عدم موفقیت در این تحقیق به طور خاص برنامه چهارم توسعه مورد بررسی قرار گرفته است. برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از سوی دولت وقت به مجلس شورای اسلامی تقدیم و در تاریخ11/06/1383 با اصلاحاتی تصویب و به دولت ابلاغ شد. برنامه چهارم توسعه در دولتهای نهم و دهم اجرا شد. این دولت نگاه متفاوتی به حوزه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی داشت به گونه ای که کمتر از بیست درصد این برنامه اجرا شده و این مسأله باعث شد که کشور از اجرای برنامه های پیش بینی شده مثل سند چشم انداز بیست ساله عقب بیافتد. عدم تحقق برنامه توسعه چهارم در عمل باعث افزایش نظرها و دیدگاههای مختلف در مورد علل و چرایی عدم تحقق توسعه حوزه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی شده است که در این زمینه با توجه به پررنگ بودن نقش دولت نهم در عدم موفقیت آن، در پژوهش حاضر به چرایی و آثار عدم اجرایی برنامه چهارم توسعه در دولت نهم پرداخته می شود.