بررسی شاخص مطلوبیت زیستگاه گاوماهی ponticola cyrius در رودخانه تجن ساری

در کار بری اراضی، شناخت اکوسیستم و شناسایی دقیق عوامل موثر بر تداوم فرد یا جامعه ضروری به نظر می رسد و بدون این اطلاعات مدیریت زیستگاه بر پایه ی حدس و گمان استوار بوده و منجر به شکست خواهد شد. بنا براین ارزیابی کیفیت و تعیین مطلوبیت زیستگاه مهم ترین اقدام در تصمیم گیری های مربوط به محیط زیست است. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی شاخص مطلوبیت زیستگاه گاو ماهی کورا ponticola cyrius در رودخانه ی تجن انجام شد. به این منظور نمونه برداری طی یک ماه از آذر تا دی 1392، در 15 ایستگاه در مسیر رودخانه ی تجن از بالا ترین محل قابل دسترس بعد از سد شهید رجایی تا دو راهی تاکام انجام شد و نمونه ها پس از شمارش رها سازی شدند. پارامتر های محیطی رودخانه شامل دما، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، کل مواد جامد محلول، ph، عرض، عمق، ارتفاع از سطح دریا، شیب، قطر سنگ های بستر، سرعت جریان آب، نوع پوشش گیاهی و میزان سایه در تمامی ایستگاه ها ثبت شد. سپس با استفاده از نرم افزار های habsel و phabsim منحنی های مطلوبیت زیستگاه با استفاده از این پارا متر ها، ترسیم شدند. میزان شاخص مطلوبیت زیستگاه در هر ایستگاه محاسبه و در نهایت به منظور تعیین رابطه بین شاخص مطلوبیت زیستگاه و پارامتر های محیطی از آزمون تجزیه به مولفه اصلی (pca) به کمک نرم افزار spss 22 استفاده شد. نتایج نشان داد که مطلوب ترین زیستگاه برای گاو ماهی، ایستگاه دوم (نواحی بالا دست) بوده و پارامتر هایی نظیر میزان اکسیژن محلول، کل مواد جامد محلول و عمق رودخانه بیشترین نقش را در بالا بودن شاخص مطلوبیت را در این ایستگاه داشتند. همچنین پوشش گیاهی از نوع بوته و درختچه، میزان سایه 40 تا 71 درصد و بستر سنگ فرشی در زیستگاه انتخابی گاو ماهی مشاهده شده است.