بسط روابط ناحیه ای شدت- مدت- فراوانی بارندگی و کاربرد آن در تهیه باران نمود طرح (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)

در حوضه های کوچک و طراحی سازه های آبی، باران های کوتاه مدت کاربرد فراوانی دارند. آمار بارندگی های حداکثر روزانه و یا متوسط ماهانه و سالانه معمولا در اختیار است، اما داده های کوتاه مدت باران به دلیل نیاز به گراف های باران سنج ثبات به سختی موجود است، به خصوص آنکه تعداد ایستگاه های باران سنجی استان آذربایجان شرقی که مجهز به باران سنج ثبات بوده و دارای آمار طویل المدت باشند بسیار اندک است. برای رفع این خلا اطلاعاتی، روابط تجربی فراهم می آید تا از روی آنها بتوان حداکثر مقدار یا شدت رگبارهای کوتاه مدت را که اساس طراحی در سازه های وابسته به بارندگی است، تخمین زد. ازاین رو، روابط ناحیه ای عمق- مدت- فراوانی بارندگی در کنار روابط شدت- مدت- فراوانی بارندگی استخراج شدند و مورد مقایسه قرار گرفتند. پس از پهنه بندی استان، تحلیل فراوانی رگبارهای ثبت شده توسط باران سنج های ثبات انجام شد و روابط مذکور در نواحی سه گانه استان بر اساس t، t، map و r_60^10 تبیین شدند. جهت واسنجی روابط ریاضی پیشنهادی از روش های بهینه سازی الگوریتم ژنتیک، الگوریتم بهینه سازی جامعه ذرات و الگوریتم شبیه سازی حرارتی استفاده شد که روش الگوریتم شبیه سازی حرارتی از قدرت تخمین بالاتری برخوردار بود. همچنین، نتایج نشان داد که اگرچه مقادیر r^2 برای روابط استخراج شده بالا بودند ولی مقادیر rmse چندان رضایت بخش نبود. ارزیابی قدرت روابط مذکور به وسیله معیار ارزیابی rmse و مقایسه آن با نمودار پراکنش انجام گرفت. در نهایت باران نمود رگبار طرح دو ساعته با دوره بازگشت ده سال به روش بلوکهای متناوب، با استفاده از روابط sa- idf تهیه گردید.