امکان سنجی استقرار بام سبز با تاکید بر شاخصهای شهر اکولوژیک (نمونه موردی:بلوار سجاد مشهد)

چکیده در دهه های اخیر،رشد شهری معمولا به صورتی در حال وقوع می باشد که عملا مخالف با مفهوم توسعه پایدار سوکونتگاهی است.محیط زیست بشرتحت تاثیر ساخت آسمان خراش ها و شهرکهای مسکونی قرار میگیرد و ساکنین آپارتمانهای شهری خود را محدود به دیوارها و بلوکهای ساختمانی حس میکنند ودر صدد بازگرداندن روح و حس سبز می باشند. یکی از راهکارهایی که به منظور مرتفع سازی این چالشها مد نظر قرار گرفت،ایده شهر اکولوژیک است.امروزه با کلید واژه "شهر پایدار" و "توسعه پایدار" ،حد اکثر بهره وری از سطوح موجود شهر در دستور کار قرار گرفته است.توسعه فضای سبز شهری و توزیع عادلانه آن در محله ها بخصوص در مراکز شهرها به گونه ای که متناسب با ساخت وسازهای شهری باشد یکی از چالشهای عمده کلان شهرها می باشد. شهر مشهد به دلیل داشتن حجم زیاد زائرین و گردشگران و متعاقبا آلودگی های زیست محیطی به وجود آمده توسط این جمعیت ،در مسیر توسعه پایدار خود با مشکلات زیادی روبرو میباشد.آلودگی بالای هوا و در مقا بل کمبود شدید فضای سبز مانعی مهم بر سر راه پایداری این شهر می باشد.امروزه یکی از فراگیرترین راهکار ها در کشور های توسعه یافته به جهت رفع کمبود سطوح سبز،رویکرد بام سبز است که یک شیوه عملیاتی و نیز نمادین در خصوص توجه به شهرها می باشد.هدف از این پژوهش نیز دستیابی به استانداردهای شهر اکولوژیک با تاکید بر فضای سبز و همچنین شناسایی و امکان سنجی استقرار بام سبز در محور بلوار سجاد واقع در محله" سجاد شهر" مشهد با توجه به معیار های اجتماعی وفرهنگی ،اقتصادی،زیست محیطی و فنی می باشد. محله سجاد شهر یکی از محله های منطقه یک شهرداری مشهد بوده و دارای تراکم بالای جمعیتی مباشدو با سرانه 8/3 متر مربع فضای سبز به شدت از کمبود آن رنج میبرد.بلوار سجاد هم که در قلب این منطقه واقع شده است با سرانه فضای سبز 5/1 متر مربع با استاندارد وزارت مسکن و شهر سازی که 12 متر مربع سرانه را پیشنهاد داده است فاصله زیادی دارد.روش تحقیق مورد استفاده این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.جهت اولویت بندی بام سبز مطلوب از میان سه نوع بام سبز متمرکز،نیمه متمرکز و غیر متمرکز با توجه به دیدگاه کارشناسان از تکنیک فرایند تحلیل شبکه ای(anp )استفاده شده است.نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده آن است که از دیدگاه کارشناسان اجرای بام سبز متمرکز با 397/0 اولویت اول در محدوده مورد مطالعه را به خود اختصاص داده است .همچنین با بررسی های صورت گرفته بر روی قطعات حاشیه ای بلوار سجاد با توجه به معیارهای قدمت،وسعت و نوع کاربری میتوان دریافت که اجرای بام سبز غیر متمرکز محتمل تر است.بام سبز غیر متمرکز را میتوان در 85/92 درصد از سطوح بام قطعات طرفین بلوار سجاد به اجرا در آورد و عملا سرانه فضای سبز را تا 70 متر مربع ارتقا داد. واژهای کلیدی: توسعه پایدارشهری، شهر اکولوژیک،فضای سبز، بام سبز،شهر مشهد،محله سجاد،بلوار سجاد،فرایند تحلیل شبکه ای