بررسی مقایسه ای دیدگاه کارشناسان و بهره برداران نسبت به مشارکت جوامع محلی در مدیریت پایدار مراتع (مطالعه موردی مراتع دشت بهار شهرستان همدان)

مدیریت پایدار مراتع نوعی مدیریت برای دستیابی به اهداف مشخص، با توجه به استمرار کارکردهای مطلوب مراتع، بدون اثر نامطلوب بر روی محیط فیزیکی و اجتماعی است. مفهوم معیارها و شاخص ها برای مدیریت پایدار مراتع مستلزم توسعه و گسترش هر چه بیشتر پژوهش ها در سطوح محلی است. هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه نقطه نظر کارشناسان و بهره برداران در ارتباط با مشارکت مردم در مدیریت پایدار مراتع است. به نظر می رسد هر چه مشارکت مردم در ارتباط با مراتع بیشتر باشد کمک بهتری به حفظ و احیای مراتع می کند. از این رو این تحقیق کمک به سنجش تاثیر میزان مشارکت بر مدیریت پایداری مراتع خواهد کرد. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است که در سامان های عرفی مراتع دشت بهار شهرستان همدان انجام شده است. نمونه گیری به روش تصادفی ساده بوده و تعداد نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران 53 بهره بردار تعیین گردید. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که از طریق مصاحبه مستقیم با کارشناسان و بهره برداران (صاحبان پروانه چرا) در منطقه و تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار 16spss و 7eviews استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد بین دیدگاه کارشناسان و بهره برداران در زمینه مشارکت در مدیریت پایدار مراتع اختلاف نظر معنی داری وجود دارد، بطوریکه کارشناسان منابع طبیعی مهمترین عامل در مشارکت برای مدیریت پایدار مراتع را استفاده بهره برداران غیر مجاز از مراتع می دانند در حالی که بهره برداران مراتع مهمترین عامل را کنترل تعداد دام مجاز تلقی می کنند. همچنین نتایج حاصل از آزمون من ویتنی نشان داد که عوامل تعداد افراد تحت تکفل، میزان درآمد، میزان سواد، تعداد دام تاًثیر مثبت و معنی داری در مشارکت بهره برداران برای مدیریت پایدار مراتع داشته اند. بطوریکه با افزایش تعداد افراد تحت تکفل، میزان سواد، تعداد دام، میزان درآمد مشارکت بهره برداران نیز بیشتر می شود.