اثر روش های آبیاری قطره ای، جویچه ای و دوره های زمانی کنترل علف های هرز بر عملکرد و برخی صفات زراعی سیب زمینی

چکیده به منظور بررسی تأثیر دوره های مختلف وجین بر تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز مزرعه سیب زمینی تحت آبیاری جویچه ای و قطره ای، آزمایش مزرعه ای در بهار سال 1390 در مزرعه دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل روش های آبیاری جویچه ای و قطره ای و فاکتور فرعی شامل تیمار های رقابتی علف هرز که شامل دو سری تیمارهای عاری از علف هرز و تیمارهای تداخل علف هرز، در فاصله زمان های 20 ،30 ،40 ، 50 و 60 روز پس از سبز شدن بود. همچنین دو تیمار عاری از و تداخل با علف های هرز در تمام فصل نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. در این مطالعه تداخل علف های هرز سبب کاهش معنی داری در عملکرد، ارتفاع بوته، تعداد انشعابات بوته، وزن خشک برگ و ساقه سیب زمینی شد. میزان کاهش عملکرد گیاه در اثر تداخل علف های هرز در دو روش آبیاری متفاوت بود. به طوری که کاهش عملکرد سیب زمینی در تیمارهای تداخل در آبیاری قطره ای در مقایسه به آبیاری جویچه ای بیشتری بود. در حالیکه در تیمارهای عاری از علف هرز بیشترین عملکرد در روش آبیاری قطره ای بدست آمد. طول مدت تداخل علف های هرز اثر معنی داری بر میزان تراکم علف های هرز داشت. بیشترین تراکم در هر دو روش آبیاری در ابتدای فصل رشد به دست آمد. با گذشت زمان بدلیل رقابت درون گونه ای بین علف های هرز در اثر پدیده خود تنکی از تعداد علف های هرز کاسته شد، ولی با گذشت زمان وزن خشک آنها افزایش یافت. بطور کلی، در روش آبیاری قطره ای تراکم علف های هرز و عملکرد غده سیب زمینی در آبیاری قطره ای نسبت به آبیاری جویچه ای بیشتر بود. اثر نوع آبیاری بر اندازه غده ها معنی دار بود، به نحوی که بیشترین ضایعات در تیمارهای تداخل در ابتدای فصل مربوط به آبیاری جویچه ای بود، ولی در تیمارهای تداخل اواخر فصل میزان ضایعات در آبیاری قطره ای بیشتر بود. در تیمارهای عاری از علف هرز با افزایش فصل رشد اندازه غده ها افزایش یافت و این افزایش در آبیاری قطره ای بیشتر بود. در این بررسی با فرض 10 درصد کاهش قابل قبول عملکرد نقطه شروع و پایان دوره بحرانی کنترل علف های هرز با استفاده از معادلات لجستیک و گامپرتز تعیین شد. در آبیاری جویچه ای شروع دوره بحرانی کنترل علف هرز 32 روز پس از سبز شدن معادل 590 درجه روز تجمعی و در آبیاری قطره ای شروع این دوره 25 روز پس از سبز شدن معادل با 480 درجه روز اتفاق افتاد. انتهای دوره بحرانی کنترل علف های هرز در آبیاری جویچه ای تا 59 روز پس از سبز شدن معادل 1190 درجه روز و در آبیاری قطره ای تا 50 روز پس از سبز شدن معادل980 درجه روز به وقوع پیوست. بر اساس این نتایج در آبیاری قطره ای علف های هرز بایستی در دوره زمانی 25 تا 50 روز پس از سبز شدن و در آبیاری جویچه ای در دوره زمانی 32 تا 59 روز پس از سبز شدن کنترل شوند تا از افت محسوس در عملکرد جلوگیری شود.