کاربرد gis در تعیین بهترین الگوریتم درونیابی آلودگی هوای شهری تبریز

آلودگی های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا یکی از مشکلات قرن حاضر بوده و تهدیدی برای جامعه بشری محسوب می شوند . در این راستا مدیریت بهینه در کنترل و پیشگیری آلودگی بمنظور بهبود شرایط سهم به سزایی دارد. فناوری پیشرفته سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) از جمله سیستم های مدیریتی کارا در این زمینه به شمار می رود. شهر تبریز یکی از کلان شهر ها است که دچار بحران آلودگی می باشد.ایستگاه های سنجش آلاینده ها در شهر تبریز به صورت نقطه ای در مناطقی از شهر پراکنده هستند، بنابراین فقط میزان آلاینده در همان نقطه تا شعاع محدودی مشخص است. ولی در مورد میزان آلاینده ها در شعاع های دورتر اطلاعی در دست نیست که یکی از مشکلات عمده در مدیریت کیفیت هوا بشمار می رود. در پژوهش حاضر از روش درون یابی بمنظور تبدیل اطلاعات نقطه ای به اطلاعات سطحی استفاده شده است. در این پژوهش الگوریتم های کریجینگ و idw بهترین الگوریتم درون یابی برای آلودگی هوای شهر تبریز مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین ترتیب که پس از گردآوری اطلاعات آماری از ایستگاه های هواشناسی و داده های مربوط به آلاینده های )ذرات معلق هوا( pm10 )، ازن( o3 )، دی اکسید گوگرد(so2 )، دی اکسید نیتروژن( no2 ) و منواکسیدکربن( co )( از سازمان محیط زیست، تجزیه و تحلیل داده ها انجام یافت و با معیارهای کیفیت هوا از جمله psi آلودگی هوا مقایسه گردیده و وضعیت کیفیت هوای شهر در ایستگاههای مورد نظر تعیین شد. سپس با توجه به همه ی این اطلاعات و با استفاده از نرم افزار arc gis آلودگی هوای شهری تبریز از روش های درون یابی در حالت های مختلف بررسی شد، نتایج نشان داد که پهنه بندی آلودگی هوای تبریز، با روش ordinary kiriging و شاخص mae ، خطای کمتری نسبت به روش idw و شاخص rmse ارائه می دهند. همچنین مشخص شد که کاربری های تجاری و اداری، صنعتی در کنار سرانه پایین معابر و فضای سبز از عمده ترین عوامل ایجاد آلودگی در نواحی مرکزی و غربی شهر تبریز می باشند.