بررسی فراوانی ضایعات ریوی گوسفند در کشتارگاه کرمانشاه: مطالعه پاتولوژیک و پارازیتولوژیک

امروزه مهم¬ترین و غنی¬ترین منبع پروتئینی مورد نیاز جمعیت رو به رشد بشر، انواع گوشت قرمز است. در حال حاضر گوسفند یکی از منابع اصلی تامین کننده گوشت قرمز در سطح کشور می¬باشد. با توجه به محدودیت¬هایی که در پرورش این حیوان وجود دارد و افزایش روزافزون تقاضای این محصول در جامعه، بهینه سازی پرورش و کاهش ضایعات کشتارگاهی از مسائل ارزشمند قابل بررسی در کشور هستند. از مهم¬ترین عوامل ایجاد کننده این ضایعات، بیماری¬های واگیردار باکتریایی، ویروسی و انگلی هستند.در بین بیماری¬های واگیردار، بیماری های ریوی از لحاظ کاهش ضریب تبدیل، کاهش میزان رشد و افزایش ضایعات کشتارگاهی و همچنین به دلیل شیوع بیشتر آن¬ها نسبت به بیماری¬های دیگر، سهم عمده¬ای را به خود اختصاص می¬دهد. این مطالعه به منظور ارائه تابلو¬ی منطقه¬ای ضایعات ریوی گوسفند و میزان شیوع هر یک با هدف طراحی مطالعات تکمیلی، اجرا خواهد شد. برای این منظور جمعیت گوسفندان کشتار شده در کشتارگاه کرمانشاه مدنظر قرار گرفت و بررسی 300 لاشه در هر فصل طی 3 روز متفاوت که معدل 1200 لاشه در یک سال می¬باشد، جدا کردن ریه¬های بیمار از لاشه¬های کشتار شده، بررسی ماکروسکوپی و تهیه نمونه پاتولوژی به منظور بررسی میکروسکوپی و در صورت نیاز مطالعات انگل شناسی به عنوان روش کار انتخاب شد. ﺑﺮرﺳﯽ ﻇﺎﻫﺮی رﯾﻪ 1200 رأس ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻧﺸﺎن¬دﻫﻨﺪه وﺟﻮد ﺿﺎﯾﻌﺎﺗﯽ در 445 ﻣﻮرد از آنها (08/37 درﺻﺪ) ﺑﻮد. درﺑﺮرﺳﯽﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ، اﻏﻠﺐرﯾﻪ¬ﻫﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻧﻮع ﺿﺎﯾﻌﻪ داﺷﺘند و 13 نوع ضایعه مختلف در آن¬ها مشاهده شد. شایع-ترین ضایعات مشاهده شده در این مطالعه عبارتند از:برونکوپنومونی (89/33)، پنومونی بینایبنی (01/11)، آبسه (16/10)، کیست هیداتید (62/7)، پلورپنومونی (08/5)، برونشی اکتازی (23/4)، پنومونی کرمی (38/3) و آدنوکارسینوم ریوی (69/1). درصد فراوانی ضایعات مشاهده شده در فصل بهار بصورت برونکوپنومونی 89/33 درصد، کیست هیداتید 62/7 درصد، پنومونی بینایبنی 01/11 درصد، آبسه 16/10 درصد، آنتراکوز 54/2 درصد، پلورپنومونی 08/5 درصد، برونشی اکتازی 23/4 درصد، پنومونی کرمی 38/3 درصد، آدنوکارسینوم ریوی 69/1 درصد و ملانوز 69/1 درصد بودند.به همین ترتیب درصد فراوانی ضایعات در فصل تابستان به صورت برونکوپنومونی 72/28 درصد، کیست هیداتید 38/6 درصد، پنومونی بینایبنی 31/5 درصد، آبسه 70/11 درصد، آنتراکوز 63/10 درصد، پلورپنومونی 12/2 درصد، برونشی اکتازی 12/2 درصد، پنومونی کرمی 12/2 درصد و آدنوکارسینوم ریوی 06/1 درصد بدست آمدند. در فصل پاییز فراوانی مذکور به صورت برونکوپنومونی 08/33 درصد، کیست هیداتید 44/15 درصد، پنومونی بینایبنی 61/6 درصد، آبسه 61/6 درصد، آنتراکوز 14/5 درصد، پلورپنومونی 88/5 درصد، برونشی اکتازی 41/4 درصد، پنومونی کرمی 47/1 درصد و ملانوز 73/0 محاسبه گردیدند. موردی از آدنوکارسینوم ریوی در این فصل مشاهده نشد.در فصل زمستان درصد فراوانی ضایعات شامل برونکوپنومونی 03/33 درصد، کیست هیداتید 72/9 درصد، پنومونی بینایبنی 11/11 درصد، آبسه 55/5 درصد، آنتراکوز 47/3 درصد، پلورپنومونی 77/2 درصد، برونشی اکتازی 77/2 درصد و پنومونی کرمی 08/2 درصد بودند. براساس نتایج حاصل از آنالیز داده ها توسط آزمونمربعکای، بیشترین میزان فراوانی ضایعات ریوی در فصل زمستان مشاهده شد که این میزان شیوع در مقایسه با سایر فصل ها معنی دار بود (007/0=p). نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده شیوع بالای ضایعات ریوی در گوسفندان در این منطقه است. از آنجا که شیوع بالای این ضایعات منجر به ضرر و زیان اقتصادی در صنعت دامپروری خواهد شد، بنابراین اتخاذ برنامه¬های درمانی و پیشگیری در این منطقه بسیار حائز اهمیت است.