بررسی آبشستگی بستر در بالادست آبگیرهای کفی

امروزه آبگیرهای کفی به عنوان یکی ازاجزای مهم پروژه های برقابی کوچک ویکی ازمعمولترین سازه های انحراف آب دررودخانه های باشیب تند شناخته می شوند،بنابراین بررسی عملکردمناسب هیدرولیکی درطول عمراین سازه هاوجلوگیری ازوقایعی همچون آبشستگی که می تواندباعث تغییردرشرایط هیدرولیکی جریان برای آبگیری مناسب شده وحتی منجر به ناپایداری این سازه شود،امری ضروری است. دراین پژوهش باساخت مدل آزمایشگاهی،آبشستگی بستر ناشی از وقوع جریان های گردابه ای قبل از آبگیرکفی، مورد بررسی قرار گرفت.آزمایش ها در بخش کف مشبک برای شرایط مختلف شیب سطح فوقانی آبگیر،دانه بندی محیط بستر قبل آبگیر،درصد بازشدگی صفحه آبگیر ومقادیر دبی کل جریان انجام پذیرفت و همچنین برای بخش کف متخلخل با تغییر در شیب طولی کانال،دانه بندی محیط متخلخل درون آبگیر و مقادیر دبی کل، آزمایش ها دنبال شد. در هر دو بخش از آزمایش ها حداکثر عمق آبشستگی بستر و سایر پارامترهای موثر اندازه گیری گردید. به منظوربررسی امکان آبشستگی در آبگیرهای با کف متخلخل، آزمایش هایی بر روی این نوع آبگیر انجام پذیرفت که به علت کاهش دبی انحرافی ناشی از تاثیر مخرب رسوبات ریزدانه بر عملکرد این نوع آبگیرها در بلند مدت، آبشستگی موضعی مورد انتظار ناشی از جریان های گردابه ای مشاهده نگردید. باتوجه به عدم وجود تحقیقاتی در این زمینه،در بخش آزمایش های کف مشبک ابتداضمن شناسایی کلیه پارامترهای موثربرآبشستگی،پارامترهای بدون بعدمربوطه بااستفاده ازفن تجزیه وتحلیل ابعادی استخراج گردید. باتوجه به مبانی ذکرشده،150ترکیب مختلف به منظورسنجش تاثیرپارامترهای موثرموردآزمایش قرارگرفته ونهایتابااستفاده ازرگرسیون چندمتغیره بین مشاهدات آزمایشگاهی،معادلات جدیدی برای تخمین حداکثر عمق آبشستگی پیشنهادگردید. معادلات ارائه شده برای کف های مشبک کاملابامبانی هیدرولیکی رفتارآبگیرهای کف مشبک ونتایج آزمایشگاهی تطابق داشته ودرمحدوده پارامترهای موردسنجش،قابل تعمیم میباشد.