بررسی کفایت آبیاری و برآورد سطح زیر کشت در شبکه آبیاری دشت قزوین با استفاده ازتصاویر ماهواره ای و الگوریتم sebal

دشت قزوین از قطب های کشاورزی کشور است که از ظرفیت بالایی در تولید برخوردار می باشد. اراضی زراعی 30 هزار کشاورز با مساحت خالص 60 هزار هکتار و مساحت ناخالص 80 هزار هکتار از شبکه آبیاری دشت قزوین مشروب می شود. سازمان جهاد کشاورزی استان برای اراضی شبکه، الگوی کشت صادر نمودهاست و کشاورزان موظف به رعایت آن می باشند. در این پژوهش، نقشه کاربری/ پوشش اراضی شبکه آبیاری دشت قزوین در سال زراعی 93-1392 به کمک تصاویر ماهواره ای landsat8 oli/tirs تهیه شدهاست و نتایج آن انحراف مساحت زیر کشت، از طرح های کشت صادره را نشان می دهد. از60 هزار هکتار مساحت خالص شبکه با احتساب 35 درصد آیش حدود 43 هزار هکتار مجوز کشت صادر شدهاست. این در حالی است که مساحت زیر کشت در شبکه در نقشه اراضی/ پوشش گیاهی، حدود 64 هزار هکتار برآورد شدهاست. همچنین، تبخیر- تعرق محصولات شبکه با استفاده از الگوریتم sebal در چند روز مشخص، با هدف بررسی کفایت آبیاری در شبکه محاسبه شد. در این روزها میزان آب ورودی به شبکه از منابعی از قبیل آب سطحی تحویلی از سد طالقان، آب استخراج شده از چاه های تلفیقی، چاه های شخصی مجاز و غیر مجاز شناسایی شده، مشخص شد. نسبت حجم تبخیر- تعرق محاسبه شده که معادل حجم آب خالص آبیاری است به مجموع حجم آب ورودی به شبکه، راندمان شبکه را نشان می دهد. این رقم در شرق شبکه 66/3± 5/76 درصد و در غرب شبکه 10/2± 7/54 درصد است. با توجه به اینکه راندمان آبیاری سطحی معمولاً کمتر از مقادیر ارائهشده است، احتمال وجود چاه های غیرمجازی که در روند محاسباتی لحاظ نشدهاند، وجود دارد. در ضمن با محاسبه تبخیر- تعرق پتانسیل، کفایت آبیاری در دشت نیز محاسبه شد که از پنج تاریخ مورد بررسی در سه تاریخ در حدود 80 تا90 درصد اراضی دشت دچار کم آبیاری بوده اند.