بررسی اثر بیوکنترل و مکانیسم آنزیمی جدایه های trichoderma harzianum به دست آمده از خاک های شور پسته بر verticillium dahliae در شرایط آزمایشگاه

پژمردگی ورتیسیلیومی از بیماری های مهم درختان پسته می باشد که به دلیل ماهیت خاک برد بودن عامل بیماری، کنترل آن بسیار مشکل است. یکی از روش های کنترل بیماری های گیاهی، استفاده از گونه های تریکودرما برای کنترل بیولوژیکی عامل بیماری می باشد. در این پژوهش تاثیر 45 جدایه از قارچ trichoderma harzianum جدا شده از خاک های شور و قلیایی باغات پسته استان کرمان، بر رشد رویشی verticillium dahliae، عامل بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی، مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین مکانیسم آنزیمی این جدایه ها در بیوکنترل ورتیسیلیوم در شرایط آزمایشگاه نیز، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش اثر بیوکنترل در کشت متقابل، نشان داد که جدایه های th62،th134-1 و th53، بیشترین رشد، اسپورزایی، اثر بازدارندگی و تاثیر بیوکنترلی را بر عامل بیماری داشتند. هم¬چنین جدایه¬های th111 و th127-14ضعیف¬ترین جدایه¬ها از نظر رشد، اسپورزایی و اثر بازدارندگی بودند. در آزمایش اثر بیوکنترل با استفاده از متابولیت¬های ثانویه، جدایه های th53وth65 و جدایه های th11-1 و th189-2 در غلظت های 10، 20 و 30 درصد متابولیت های ثانویه، به ترتیب بیشترین (76 درصد) و کمترین (20 درصد) تاثیر را بر رشد رویشی v.dahliae داشتند. کلیه جدایه ها در غلظت 30 درصدی اختلاط با محیط کشت، بیشترین تاثیر را بر رشد رویشی v.dahliae داشتند. در آزمایش اثر ترکیبات فرار، جدایه های th1-3 وth134-2 و هم چنین جدایه¬های th45-1 و th61-2 به ترتیب بیشترین (34/69 درصد) و کمترین (20 درصد) تاثیر را بر رشد رویشی v.dahliae داشتند. در بررسی شرایط بهینه تولید آنزیم کیتیناز در جدایه¬ها، نقش چهار عامل هوادهی، دما، ph و مدت زمان کشت مورد بررسی قرار گرفت که جدایه¬ها در دمای 25 درجه سلسیوس، 5ph=، 48 ساعت کشت و هوادهی مناسب، بیشترین میزان تولید آنزیم را داشتند. به منظور بررسی میزان تولید آنزیم کیتیناز در جدایه¬ها از سه روش اندازه¬گیری استفاده شد که نتایج روش¬ها با هم یکسان بودند. جدایه های th53 و th134-2 با بیشترین فعالیت آنزیمی و جدایه ی th61-2 با کمترین فعالیت آنزیمی به ترتیب قوی¬ترین و ضعیف ترین جدایه¬ها از نظر میزان تولید آنزیم کیتیناز بودند.