بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رفتارهای تغذیه ای بین نسلی (مورد مطالعه: شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز)

اثر مستقیم تغذیه بر تندرستی انسان از دیرباز، شناخته شده است. افراد انسانی از قرن¬ها قبل طی تجربه¬های مختلف پی به روش صحیح تغذیه برده و درطی هزاران سال تغذیه نموده و رشد کرده¬اند. رفتارهای تغذیه¬ای، مجموعه ای است از آداب و رسوم، عقاید و افکار و عرف ملت¬ها در زمینه¬های متعدد از قبیل طبخ و نگهداری مواد غذایی، انتخاب نوع غذاها، نحوه توزیع آنها در گروه های سنی و تمایلات از نظر علاقه¬مندی یا عدم علاقه¬مندی به انواع خوراکی¬ها .رفتارهای¬تغذیه¬ای یا الگوهای غذایی در فرهنگ¬ها، نژادها، جنس¬ها و مناطق جغرافیایی مختلف با هم متفاوتند. مطابق با تحقیقات انجام گرفته در حوزه عوامل اجتماعی موثر بر الگوهای غذایی، عوامل متعدد اجتماعی بر الگوهای غذایی موثر می¬باشند. پژوهش حاضر به منظور بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رفتارهای تغذیه¬ای (سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، مدیریت بدن، دینداری، مصرف گرایی، میزان تماشای تبلیغات رسانه) بین نسلی به انجام رسیده است. این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی بود. روش تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری مورد استفاده نیز پرسشنامه و جامعه آماری شامل تمامی افراد بالای 15 سال شهر تبریز بود که از این تعداد 483 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه¬ای چند مرحله¬ای انتخاب گشته¬اند. قابل ذکر است که با توجه به بین نسلی بودن مطالعه، مطالعه حاضر در بین سه نسل جوان، میانسال و بزرگسال به انجام رسیده است. روش آماری مورد استفاده شامل آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره بود. برای تحلیل داده¬ها از نرم¬افزارهای spss استفاده شده است. در مجموع نتایج به دست آمده نشان می¬دهد رفتار تغذیه¬ای سه نسل جوان، میانسال و بزرگسال متفاوت می¬باشد. رفتار تغذیه¬ای نسل جوان ناسالم¬ترین و رفتار تغذیه¬ای نسل بزرگسال سالم¬ترین رفتار تغذیه¬ای می¬باشد. براساس نتایج رگرسیون چند متغیره انجام شده در نسل جوان به ترتیب تاثیرات متغیرهای مصرف¬گرایی، دینداری، سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی معنی¬دار می¬باشند و در مجموع متغیرهای مذکور 18 درصد از تغییرات متغیر وابسته (رفتار تغذیه¬ای) را تبیین می¬کنند. براساس نتایج رگرسیونی چند متغیره انجام شده در نسل میانسال نیز به ترتیب تاثیرات متغیرهای میزان تماشای تبلیغات رسانه، سرمایه اجتماعی و مصرف¬گرایی معنی دار می¬باشند و متغیرهای مذکور 43 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می¬کنند. در نهایت براساس نتایج تحلیل رگرسیونی چند متغیره انجام شده در نسل بزرگسال به ترتیب تاثیرات متغیرهای میزان تماشای تبلیغات رسانه و دینداری معنی¬دار می¬باشند و در مجموع متغیرهای مذکور 46 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می¬کنند. نتایج تحلیل مسیر به انجام رسیده نشان می¬دهد، در نسل جوان متغیر مصرف ¬گرایی (غذا) دارای بیشترین اثر کل بر روی رفتار تغذیه¬ای و متغیر سرمایه¬اجتماعی دارای کمترین اثر بر روی رفتار تغذیه¬ای می باشد. در نسل میانسال به ترتیب متغیرهای میزان تماشای تبلیغات رسانه و دینداری دارای بیشترین و کمترین اثر بر روی رفتار تغذیه¬ای می باشند. در نهایت در نسل بزرگسال نیز متغیر میزان تماشای تبلیغات رسانه دارای بیشترین تاثیر و متغیر سرمایه اقتصادی دارای کمترین تاثبر بر روی رفتار تغذیه¬ای می¬باشند.