شبیه سازی اثرات سیستم حمل و نقل شهری بر مکان گزینی سکونتگاه و الگوی سفر خانوارها

در این تحقیق یک مدل ریز شبیه ساز عامل مبنای نوین به منظور شبیه سازی رفتار انتخاب محل سکونت خانوارهای مستأجر و انتخاب وسیله سفر کاری اعضای شاغل آنها توسعه داده شده است. در مدل پیشنهادی خانوارهای مستأجر به صورت عاملهای مستقلی در نظر گرفته می شوند که بدنبال انتخاب محل سکونت مناسب می باشند. آنها ابتدا در یک فرآیند تصمیم گیری چند هدفه، گزینه های مسکونی مطلوب خود را انتخاب می کنند. برای این منظور از الگوریتم بهینه سازی چند هدفه nsga-ii مقیّد استفاده شده است. پس از انتخاب گزینه های مسکونی مطلوب هر عامل، عاملها در بازه های زمانی مختلف دسته بندی شده و برای سکونت در یکی از گزینه های مورد نظر خود با یکدیگر رقابت می کنند. در نهایت، اعضای شاغل خانوارها به صورت عاملهای منحصر به فردی در نظر گرفته شده و وسیله سفر مطلوب خود را در یک فرآیند تصمیم گیری چند معیاره وزندار انتخاب می کنند. نتایج حاصل از ارزیابی و اعتبار سنجی مدل پیشنهادی با بکارگیری نمونه ای از خانوارهای مستأجر واقعی نشان از کارایی قابل قبول مدل دارند. مدل پیشنهادی توانسته است ناحیه مسکونی 63.1% از خانوارها را به درستی شبیه سازی نماید. همچنین، محل سکونت 81.4% از خانوارها در فاصله ای کمتر از 5 کیلومتر از محل سکونت واقعی آنها شبیه سازی شده است. علاوه بر این، محل سکونت واقعی 72.8% از خانوارها به عنوان یکی از گزینه های مطلوب آنها در شبیه سازی در نظر گرفته شده است. مدل پیشنهادی همچنین توانسته است انتخاب وسیله سفر کاری 69.6% از اعضای شاغل خانوارها را به درستی شبیه سازی نماید. در این شبیه سازی وسیله سفر کاری 76.8% از استفاده کنندگان از خودرو شخصی به درستی شبیه سازی شده است و پس از خودرو شخصی، استفاده از مترو، پیاده روی، تاکسی، brt و اتوبوس به ترتیب با صحّت بیشتری شبیه سازی شده است. در نهایت، از مدل پیشنهادی برای ارزیابی اثرات سه سناریوی توسعه سیستم حمل و نقل شامل احداث یک بزرگراه، یک خط مترو و یک خط brt جدید بر انتخاب محل سکونت و وسیله سفر کاری عاملها بهره گرفته شده است. نتایج حاصل نشان از اثرات قابل توجه این سناریوها بر انتخابهای عاملها دارد. به عنوان مثال، سناریوی ایجاد یک بزرگراه جدید علاوه بر اینکه منجر به تغییرات عمده ای در ساختار ساکنین نواحی مجاور خود می شود، سبب افزایش استفاده از خودرو شخصی نیز می گردد. در مقابل، سناریوی ایجاد خط جدید مترو با وجود تأثیراتی که بر جابجایی محل سکونت تعدادی از عاملها می گذارد، اما به طور کلی سهم استفاده از خودرو شخصی را به طور قابل توجه ای کاهش و سهم استفاده از مترو را افزایش می دهد. توسعه خط جدید brt نیز با وجود اینکه سبب افزایش استفاده از این وسیله در نواحی مجاور آن می گردد، اما به نظر می رسد که این افزایش بیشتر ناشی از جابجایی محل سکونت عاملهای با اولویت استفاده از brt به این نواحی می باشد، به طوری که در مجموع سهم استفاده از این وسیله تغییر قابل توجه ای نمی کند.