ارتقاء کنترل دیابت نوجوانان مرکز دیابت کاشان : یک تحقیق عملکردی مشارکتی

مقدمه:دیابت قندی یک سندرم متابولیک مزمن و شایعترین اختلال آندوکرین است که کنترل آن یکی از چالش های بهداشتی درمانی است که سبب حفظ و ارتقاء سلامتی بیماران دیابتی می شود لذا این پژوهش با هدف ارتقاء کنترل دیابت نوجوانان در مرکز دیابت کاشان از طریق تحقیق عملکردی مشارکتی انجام گرفت . روش کار : این مطالعه یک پژوهش کیفی به روش عملکردی مشارکتی است که در سالهای 1392- 1393انجام شد . روش جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه های رضایتمندی ،توانمندی مراقبت از خود و کیفیت زندگیirdqolو اندازه گیری قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیله ، مصاحبه ، یادداشت برداری درعرصه،بحث گروهی متمرکز و جلسات گروهای درگیر بود. گروه درگیر شامل پرسنل مرکز دیابت، نوجوانان دیابتی و خانواده آنان بودند.این مطالعه در 4 مرحله1-بررسی مشکلات وتایید آنها ،2-برنامه ریزی تغییر ،3- اجرای برنامه ها ی تغییر، 4- ارزشیابی انجام شد که در طی آن برنامه های تغییر در چهار سیکل1-طراحی بر نامه بهسازی نیروی انسانی ، 2-طراحی برنامه های بهسازی تجهیزات و محیط ، 3-طراحی بر نامه های بهسازی پرونده نوجوانان، 4-طراحی برنامه زمان بندی مناسب جهت مراجعه نوجوانان به مرکز،طراحی ودر طی7ماه اجرا شد. ارزشیابی به صورت کیفی (14 مصاحبه با نوجوان و خانواده هایشان و 8 مصاحبه با پر سنل مرکز دیابت) انجام شد و ارزشیابی کمی با اندازه گیری قند خون و هموگلوبین گلیکوزیله وپرسشنامه انجام شد. داده های کمی از طریق آزمون های آماری تی زوجی و ویلکاکسون تجزیه و تحلیل و داده های کیفی با روش مقایسه مداوم طبق الگوی باگدان و بیکلن (1995) مورد تحلیل قرارگرفتند. یافته ها : یافته های پژوهش نشان دادمراجعه نوجوانان دیابتی به مرکزدیابت از15درصد به97درصد رسیدوکیفیت زندگی(از95/15±106به72/10±35/139) رضایتمندی (از6±76/35به78/8±82/36) و توانمندی مراقبت ازخود (از6/12±3/99به72/11±98/130) افزایش یافته وقند خون از (69/95±19/189به42/59±08/141) رسید، نتایج هموگلوبین گلیکوزیله (35/1±45/8 به 89/±98/6)سیرکنترل دیابت را نشان داد . یافته ها نشان داد کسب استقلال نوجوانان در زمینه های تزریق انسولین – رژیم غذایی و مراقبت از خود و حفظ هیجانات و بر قراری ارتباط مناسب با خانواده ، و پرسنل.. به رضایتمندی وآرامش رسیدند و همواره به مرکز دیابت مراجعه می کردند و خانواده نیز فقط نقش حمایتی داشت، پرسنل نیز با شرکت در بر نامه های تغییر منجر به ارتباط مناسب با نوجوان وخانواده هایشان گردیده و بدین تر تیب برنامه طراحی شده کنترل دیابت در نوجوانان منجر به ارتقاءکنترل دیابت گردید . نتیجه گیری : با توجه به زمانبندی مناسب جهت مر اجعه نوجوانان وحضور مرتب آنها در مرکز دیابت کاشان سبب استقلال انها دررعایت مراقبت ها ی کنترل دیابت گردید . خانواده و مرکزدیابت به عنوان عامل حمایتی در کنار نوجوان بودند. برنامه ارتقاء کنترل دیابت با محوریت استقلال نوجوان به مراکز سرپایی کنترل دیابت نوجوانان پیشنهاد می شود .