واکاوی عملکرد شورای حقوق بشر در گزارشات ارزیابی دوره ای جهانی (2011-2008)

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه a/res/60/251، به ویژه در بند e پاراگراف 5 این قطعنامه مورخ 15 مارس 2006، مکانیسم جدید بررسی ادواری جهانی universal periodic (review, upr را در حوزه حقوق بشر معرفی نمود. این مکانیسم، تعهدات و الزامات حقوق بشری تمام 193 کشور عضو سازمان ملل متحد را در چارچوب ساختاری یکسان و جهان شمول به شیوه ای مشارکتی و بر مبنای اطلاعات بی طرفانه و موثق از طریق تعامل برابر با تمام? ابعاد حقوق بشر اعم از حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی و اجتماع? و فرهنگی، و حـق توسعه در روند گفتگوها و همکاری های بین المللی به مدت 4 سال بررسی می کند. در نهایت، بعد از اتمام روند بررسی، گروه کاری شورای حقوق بشر سند نهایی دربرگیرنده خ?صهای از مذاکرات در جریان بررسی، نتیجهگیریها یا توصیهها، قول ها و تعهدات داوطلبانه کشور تحت بررسی را تدوین و بعد از تصویب شورای حقوق بشر، برای دسترسی عموم منتشر می نماید. چرخه اول بررسی ادواری جهانی از سال 2008 میلادی آغاز و تا سال 2011 ادامه یافت؛ به طوریکه، در هر سال وضعیت حقوق بشر 48 کشور بررسی شده است. با توجه به این سوال که ارزیابی دوره ای جهانی شورای حقوق بشر طی سال های 2008 تا 2011 چه تأثیری بر موارد نقض حقوق بشر در کشورها داشته است؟ فرضیه پژوهش بر آن است که سازوکار ارزیابی دوره ای جهانی شورای حقوق بشر در سال های 2008-2011 به دلیل گستردگی و تنوع موضوعات مورد توجه شورا در نتایج ارزیابی و ارائه توصیه ها، ضمن تغییر عملکرد کشورها به پیچیدگی فرآیندها و اشکال نقض حقوق بشر در آن ها منجر شده است. در این پژوهش، در ابتدا نقش کمیسیون حقوق بشر و شورای حقوق بشر در راستای تدوین و توسعه موازین و سازوکارهای حقوق بشر، به منظور حمایت و ارتقاء هر چه بیشتر حقوق بشر و آزادی های اساسی در جهان، بیان شده است. از آنجا که بخش مهمی از این پژوهش بر اساس گزارشات گروه کاری شورای حقوق بشر برای کشورهای نمونه آماری پژوهش در چرخه اول بررسی ادواری جهانی است؛ در ادامه مباحث پژوهش، نتیجهگیریها و توصیههای مندرج در گزارشات شورای حقوق بشر برای هر یک از کشورهای آلبانی، آلمان، استونی، اسلواکی، بلاروس، پاراگوئه، پاکستان، پرتغال، تونگا، چک، دومینیکن، سیرالئون، کامرون، کلمبیا، کوبا، مالزی، مجارستان، مصر، هندوراس طرح و سپس تجزیه و تحلیل شده اند.