تولید نانوحامل‏های حاوی لیکوپن و ارزیابی ویژگی های فیزیکوشیمیایی آنها

در این پژوهش، از نانوذرات لیپیدی جامد (sln) و حامل‏های لیپیدی نانوساختار (nlc) جهت انکپسولاسیون لیکوپن و رفع معضلات مربوط به کاربرد این کاروتنوئید در حوزه‏ی غذایی (ناپایداری، زیست‏فراهمی پایین، حلالیت ناچیز در محیط‏های آبی)، استفاده گردید. تولید نانوحامل‏ها با استفاده از روش‏ ترکیبی هموژنیزاسیون با نیروی برشی بالا و فراصوت، صورت پذیرفت. جهت تولید nlc، 20 درصد از چربی جامد، با روغن مایع (مخلوطی ازتری گلیسریدهای متوسط زنجیر) جایگزین شد. تأثیر نوع لیپید جامدمورد استفاده جهت تولید نانوحامل‏ها (گلیسرول مونو استئارات، گلیسرول دی‏ استئارات)، نوع نانوحامل (sln، nlc) و بارگذاری لیکوپن، بر ویژگی‏های نانوحامل‏های تولیدی مورد بررسی قرار گرفت.اندازه نانوذرات تولیدی، برای تیمارهای مختلف از93/74 تا 93/183 نانومتر بود و نوع نانوحامل، نوع لیپید و بارگذاری لیکوپن، دارای تأثیر معناداری بر این پارامتر بودند. بارگذاری لیکوپن در نانوحامل‏ها، باعث افزایش معنی‏داری در شاخص پراکندگی اندازه‏ی ذرات و همچنین میزان پتانسیل زتا شد. میزان کارایی انکپسولاسیون در نانوحامل‏های حاوی لیکوپن بین 79/64 تا 89/78 درصد بود. میزان بارگذاری لیکوپن درnlc و همچنین نانوحامل‏های تولید شده با گلیسرول دی استئارات، به طور معناداری بالاتر از sln و نانوحامل‏های حاوی گلیسرول مونو استئارات بود. نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی، کالریمتری روبشی افتراقی و اسپکتروسکوپی انتقال فوریه مادون قرمز، برای بررسی مورفولوژی، رفتار حرارتی و برهمکنش‏های احتمالی بین لیکوپن و سایر اجزای نانوحامل‏ها، مورد استفاده قرار گرفت. نانوحامل‏های تولیدی دارای شکل کروی با سطح صاف بودند. نتایج کالریمتری روبشی افتراقی و اسپکتروسکوپی انتقال فوریه مادون قرمز نشان داد که لیکوپن بدون هیچ‏گونه برهمکنشی با سایر اجزا، در ساختار نانوحامل‏ها به دام افتاده است. بررسی پایداری سوسپانسیونِ نانوحامل‏ها نشان داد که تیمارهای تولید شده با گلیسرول مونو استئارات دارای پایداری مناسبی نبوده، طی زمان نگهداری دوفاز شدند. مطالعه‏ی رهایش لیکوپن از نانوحامل‏ها، با استفاده از کیسه دیالیز و در دمای 37 درجه‏ی سانتیگرادانجام شد. به منظور بررسی امکان استفاده از نانوحامل‏ها در حوزه‏ی غذایی، از نانوحامل‏های تولیدی جهت غنی‏سازی آبمیوه استفاده شد. نتایج نشان داد، با استفاده از نانوانکپسولاسیون می‏توان پس طعم گوجه‏ای لیکوپن را برطرف نموده و همچنین حلالیت آن را در نوشیدنی‏ها بهبود بخشید.