مقایسه مدل های آماری و تخمین پارامترهای ژنتیکی و محیطی صفات رشد در گوسفند نژاد لری بختیاری

این تحقیق با استفاده از رکوردهای 7814 راًس گوسفند نژاد لری بختیاری که در طی 22 سال (1368 تا 1390) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری واقع در استان چهارمحال و بختیاری، جمع آوری شده بود، صورت گرفت. برای تعیین اثر عوامل ثابت مؤثر بر وزن های تولد، شیرگیری، 6 ماهگی، 9 ماهگی و 12ماهگی به ترتیب 7673، 7022، 5604، 3348و 2998 راًس بره مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا داده ها با یک مدل ثابت و به روش حداقل مربعات تجزیه واریانس شدند. سال تولد و جنس بر وزن بدن در همه ی سنین اثر معنی دار(p≤0/01) نشان دادند. اثر سن مادر بر روی وزن 12 ماهگی معنی دار نبود. سن بره و وزن میش در هنگام زایش بر روی همه صفات معنی دار بود. میانگین حداقل مربعات وزن بره ها در زمان تولد، شیرگیری، 6، 9 و 12 ماهگی به ترتیب 02/0±4/43، 2/0±26/14، 35/0±38/81، 44/0± 51/80، 53/0±57/61، برآورد شد. مؤلفه های واریانس حاصل از اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم، اثر ژنتیکی افزایشی مادری، اثر محیطی دائمی مادری، و اثر محیطی موقت مادری برای صفات مذکور با استفاده از برنامه ی کامپیوتری wombat برآورد گردیدند. با و بدون در نظر گرفتن اثر عوامل مادری 12 مدل آماری مختلف برازش گردید و سپس مناسب ترین مدل بر اساس آزمون نسبت درستنمایی (log l) برای هر صفت انتخاب شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که برای صفت وزن تولد و وزن شیرگیری، علاوه بر اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم، اثرات مادری ( اثر ژنتیکی افزایشی مادری، اثر محیطی دائمی و اثر محیطی موقت) حائز اهمیت است. برای وزن تولد وراثت پذیری مستقیم (h2a)، وراثت پذیری افزایشی مادری (h2m)، اثر محیطی دائمی مادری (pe2) و اثر محیطی موقت مادری (te2) به ترتیب 0/03±0/25، 0/02±0/12، 0/01±0/46و 0/02±0/16برآورد شد. برای وزن شیرگیری مقادیر (h2a)، (h2m)، (pe2) و (te2) به ترتیب 0/01±0/05 ،0/01±0/07، 0/01±0/06و0/02±0/22 بدست آمد. برای وزن 6 ماهگی مدلی که شامل اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و اثر محیطی دائمی و موقت مادری بود به عنوان بهترین مدل انتخاب شد. برای وزن در این سن مقادیرh2a ، pe2 و te2 به ترتیب 0/02±0/11، 0/01±0/036و 0/03±0/11 بدست آمد. برای وزن 9 ماهگی مدلی به عنوان مناسب ترین مدل انتخاب شد که شامل اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و اثر محیطی موقت مادری بود. مقادیر h2a و te2 به ترتیب 0/02±0/14و 0/05±0/22 برآورد شد. برای وزن 12 ماهگی مدلی به عنوان بهترین مدل انتخاب شد که فقط شامل اثر ژنتیکی افزایشی بود و وراثت پذیری آن 0/03±0/21 برای این وزن بدست آمد.