مقایسه مدل های مختلف رگرسیون تصادفی بی اسپلاین دارای ساختارهای متفاوت واریانس باقی مانده برای برآورد مولفه های واریانس وزن بدن در گوسفند مغانی

این پژوهش به منظور برآورد اجزای واریانس وزن بدن گوسفند مغانی با استفاده از مدل های رگرسیون تصادفی بی اسپلاین دارای ساختارهای متفاوت واریانس باقیمانده انجام شد. اطلاعات استفاده شده در این پژوهش شامل 10354 رکورد ¬وزن بدن از سن 63 تا 416 روزگی مربوط به 2931 گوسفند بود که طی 19 سال (1374 تا 1392) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند مغانی استان اردبیل جمع¬آوری شده بودند. نرم افزارهای access، excel و minitab برای ویرایش و آماده سازی داده ها مورد استفاده قرار گرفتند. عوامل ثابت موثر بر وزن بدن با کمک تجزیه مدل های خطی تعمیم یافته در نرم افزارsas تعیین شدند. در مدل¬های به¬کار برده شده برای برآورد اجزای واریانس، گروه های هم دوره (سال - فصل - جنس - نوع تولد) و سن مادر به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند. این مدل¬ها شامل توابع بی اسپلاین خطی (l ) و درجه دو (q) با سه گره برای رگرسیون¬های ثابت و تصادفی بودند. رگرسیون ثابت برای برازش میانگین روند رشد در جمعیت و رگرسیون¬های تصادفی برای برازش اثرات تصادفی ژنتیک افزایشی مستقیم، محیط دائمی، ژنتیک افزایشی مادری و محیط مادری در نظر گرفته شدند. البته در برخی از مدل¬ها (مدل¬های کاهش یافته) اثرات تصادفی ژنتیک افزایشی یا محیطی مادری وجود نداشتند. واریانس باقیمانده به¬صورت همگن (m) یا ناهمگن با فواصل سنی 10 روزه در 36 کلاس، 30 روزه در 12 کلاس یا 90 روزه در 4 کلاس (به¬ترتیب، h10، h30 و h90) در نظر گرفته شد. اجزای واریانس با کمک نرم افزار wombat برآورد شدند. مدل¬ها بر اساس معیارهای اطلاعات آکایک (aic) و بیزین (bic) و آزمون نسبت درست¬نمایی (lrt) مقایسه شدند. بر اساس معیار های aic، bic و lrt ، در میان مدل های کامل، مدل l-qqql-m (تابع خطی برای رگرسیون ثابت، توابع درجه دو برای اثرات تصادفی ژنتیک افزایشی مستقیم، محیط دائمی و ژنتیک افزایشی مادری و تابع خطی برای محیط مادری با واریانس باقی-مانده همگن) و در میان مدل های کاهش یافته دارای سه اثر تصادفی مدل l-qqq-m(تابع خطی برای رگرسیون ثابت و توابع درجه دو برای اثرات تصادفی ژنتیک افزایشی مستقیم، محیط دائمی و ژنتیک افزایشی مادری با واریانس باقی¬مانده همگن) و در میان مدل های کاهش یافته دارای دو اثر تصادفی مدل l-qq-m (تابع خطی برای رگرسیون ثابت و توابع درجه دو برای اثرات تصادفی ژنتیک افزایشی مستقیم و محیط دائمی با واریانس باقی¬مانده همگن) به¬عنوان بهترین مدل¬ها انتخاب شدند. در میان همه مدل¬های کامل و کاهش یافته، مدل l-qqq-m بر اساسaic و lrt به عنوان بهترین مدل انتخاب شد. براساس مدل l-qqq-m، وراثت پذیری های مستقیم و مادری وزن بدن به ترتیب در دامنه 37/0-04/0 و 09/0-04/0 برآورد شدند. بیشترین مقادیر وراثت¬پذیری-های مستقیم و مادری وزن بدن، به ترتیب در سنین 416 و 297 تا 338 روزگی و کمترین مقادیر آن¬ها، به¬ترتیب در سنین 107 تا 112 و 84 روزگی برآورد شدند. ضریب محیط دائمی وزن بدن در دامنه 42/0- 21/0 برآورد شد که بیشترین و کمترین مقادیر آن به¬ترتیب در سنین 288 تا 340 و 89 تا 99 روزگی برآورد شدند.