مدیریت اثرات دیدارکنندگان از پارک های ملی (مورد مطالعه پارک ملی کویر)

پایان نامه ی مدیریت اثرات دیدارکنندگان از پارک های ملی، با هدف شناسایی و کاهش اثرات منفی زیست محیطی دیدارکنندگان از پارک ملی کویر به رشته تحریر درآمد. بدین منظور، اثرات دیدارکنندگان بر پارک ملی کویر در هفت بعد پوشش گیاهی، حیات وحش، سیمای عمومی، خاک و منابع زمین شناسی، منابع آب، وضعیت هوا و میراث فرهنگی بررسی شد. نتیجه ی تحلیل پرسش نامه ها نشان داد که در بعد رفتار گردشگران، مقدار میانگین حاصله متغیرهای پوشش گیاهی، حیات وحش، سیمای عمومی منطقه، خاک و زمین شناسی، منابع آب و میراث فرهنگی بالاتر از حد متوسط ارزیابی شده اند ( بالاتر از 3) و تنها متغیر وضعیت هوای منطقه میانگینی پایین تر از 3 داشته است. در نتیجه متغیرهای سیمای عمومی منطقه، پوشش گیاهی، حیات وحش، خاک و زمین شناسی، میراث فرهنگی و منابع آبی به ترتیب بیشترین آسیب را در سطح اطمینان 95% از حضور گردشگران دیده اند. در مجموع می توان گفت از بین هفت متغیر بررسی شده در این تحقیق شش متغیر از دید جامعه نمونه تحت تاثیر توسعه گردشگری قرار گرفته است و تنها یک متغیر تحت تاثیر گردشگران پارک ملی نبوده است. در این پژوهش، روش های مدیریتی جهت کنترل و مدیریت اثرات منفی دیدارکنندگان شامل ده روش آموزش، اطلاع رسانی و تفسیر، کنترل و محدودیت، تغییر در زمان استفاده، تغییر نوع استفاده و رفتار دیدارکنندگان، تغییر حالت استفاده در درون مناطق مشکل دار، افزایش توان تحمل و مقاومت منابع، تغییر در الگوهای مدیریت حمل و نقل، تغییر در الگوهای مدیریت پسماند، تغییر در الگوهای استقراری و در آخر راهبرد تغییر در الگوی تعامل با جامعه ی و دولت بودند. نتایج حاصل از بررسی پرسش نامه های توزیع شده در بین دیدارکنندگان از پارک ملی کویر نشان داد که از بین 10 راهبرد غالب مدیریتی که در اکثر نقاط دنیا کاربرد دارند، از دیدگاه آن ها راهبرد آموزش، تفسیر و اطلاع رسانی با میانگین 4.23 در طیف لیکرت می تواند بیشترین تاثیر را در کاهش اثرات فیزیکی و زیست محیطی دیدارکنندگان داشته باشد. بعد از آن راهبرد تغییر نوع استفاده و رفتار دیدارکنندگان، رتبه دوم را در بین راهکارها به خود اختصاص داد و پس از آن نیز راهکار افزایش توان تحمل و مقاومت منابع در جایگاه سوم قرار گرفت. سه راهبرد تغییر در زمان استفاده، کنترل و محدودیت و تغییر در الگوهای استقراری نیز به ترتیب از سمت دیدارکنندگان به عنوان راهکارهای بی تاثیر شناسایی شدند.