بررسی مقایسه ای عیسی در انجیل مرقس و انجیل یوحنا

در دین مسیحیت حضرت عیسی (ع) شخصیّتی محوری است. اطلاع از احوال، اندیشه های او برای فهم تاریخ تفکر مسیحی بسیار مهم است. تنها منبع برای بررسی این موضوع، اناجیل چهارگانه است که چهار کتاب نخست از عهد جدید را تشکیل می دهند. سه انجیل نخست، از لحاظ محتوایی شبیه به هم هستند؛ به همین دلیل این سه انجیل را اناجیل هم دید می نامند. انجیل یوحنا از لحاظ محتوا و سبک نگارش متفاوت از آن هاست. در بین اناجیل، انجیل مرقس قدیمی ترین انجیل است. در انجیل مرقس و انجیل یوحنا حضرت عیسی (ع) ازجایگاه ویژه ای برخوردار است. هر یک از این دو انجیل از دیدگاه خاص خود سعی در تبیین جایگاه حضرت عیسی (ع) دارند. از این حیث، این دو انجیل دارای وجوه افتراق و اشتراک با یکدیگر هستند. انجیل مرقس بیشتر به شرح زندگانی حضرت عیسی (ع) پرداخته و به الوهیت او توجهی نداشته؛ نام پسر خدا برای حضرت عیسی (ع) به ندرت و واژه ی پسر انسان بار ها و بار ها مورد استفاده قرار می گیرد و او را با القابی همچون پیامبر و استاد یاد می کند. در این انجیل، پیام اصلی حضرت عیسی (ع) بشارت ملکوت خدا است. برخلاف انجیل مرقس، انجیل یوحنا رویکرد متفاوتی را دنبال می کند. در این انجیل به وضوح از الوهیت حضرت عیسی (ع) سخن به میان آمده است. براساس گزارش انجیل یوحنا حضرت عیسی (ع) لوگوس الهی است که از ازل همراه خداوند بوده است. شاید بتوان گفت که در انجیل یوحنا، مفهوم حیات جاویدان جانشین مفهوم ملکوت خدا در انجیل مرقس می شود. به هر روی، انجیل مرقس بیشتر به اعمال و معجزات حضرت عیسی (ع) توجه دارد و تعلیم حضرت عیسی (ع) را بیشتر در قالب تمثیل بیان می کند و او را به عنوان یک معجزه گر و بیرون کننده ی ارواح ناپاک معرفی می کند. اما در انجیل یوحنا، حضرت عیسی (ع) بیشتر به شخصیت خود اهمیت می دهد و در معرفی خود از گفتار "من هستم" استفاده می کند. این دو انجیل در ترتیب و نظم رویداد ها نیز در مواردی اختلاف دارند. جالب توجه است که انجیل یوحنا به تاریخ رویداد ها کمتر اهمیت می دهد و در این انجیل عناصر الهیاتی و عرفانی غلبه دارد. گذشته از وجوه اختلاف، شباهت هایی در این دو انجیل پیرامون حضرت عیسی (ع) به چشم می خورد. بدین ترتیب که هر دو انجیل گزارشی یکسان در مورد موعظه و فعالیت های حضرت عیسی (ع) و در نهایت مرگ و رستاخیز او ارائه می دهند. هر دو انجیل علت محاکمه و مصلوب شدن حضرت عیسی (ع) را بشارت ملکوت خدا توسط او تفسیر می کنند. افزون بر این، هر دو انجیل کوچک ترین اشاره ای به گذشته ی حضرت عیسی (ع) و شجرنامه ی وی نمی کنند. درنهایت، در هر دو انجیل مهم ترین نشانه و دلیل هویت آسمانی حضرت عیسی (ع) و مسیح بودن او، معجزاتی است که به او نسبت می دهند. در این پژوهش سعی بر آن است به شیوه ای مقایسه ای احوال، افکار و اعمال حضرت عیسی (ع) در انجیل مرقس و انجیل یوحنا بحث و بررسی شود. واژه های کلیدی: حضرت عیسی (ع)، انجیل مرقس، انجیل یوحنا، پسر انسان، پسر خدا