جداسازی و شناسایی باکتری های بومی تجزیه کننده هیدروکربن ها در منطقه آلوده به نفت خام پلدختر

ایران یکی از کشورهای نفت خیز جهان است که هرساله مقادیر زیادی نفت از نقاط جنوبی استخراج نموده و در دیگر مناطق پالایش می کند. مرکز انتقال نفت شهدای تنگ فنی شهرستان پلدختر یکی از مراکز مهم انتقال نفت است که فرسودگی خطوط انتقالی سبب آلودگی خاک و آب این منطقه شده است. به دلیل پایداری بالای ترکیبات نفتی در محیط و اثرت زیانبار آن¬ها بر روی محیط زیست، تلاش برای پاکسازی و اصلاح ترکیبات نفتی در این منطقه امری ضروری می¬باشد. یکی از روش¬های تجزیه ترکیبات نفتی استفاده از فناوری زیست پالایی می¬باشد. این پژوهش به منظور جداسازی و شناسایی باکتری های بومی تجزیه کننده ترکیبات نفتی منطقه تنگ فنی شهرستان پلدختر صورت گرفت. نمونه برداری از خاک و آب مناطق آلوده انجام شد و پس از انتقال به آزمایشگاه روی محیط¬کشت¬های نوترینت آگار، نوترینت براث و 2xyt کشت گردیدند. بعد از خالص سازی، جدایه¬های باکتریایی براساس خصوصیات فنوتیپی- بیوشیمیایی و توالی¬یابی بخشی از ناحیه ژن 16s rdna به عنوان گونه-های pseudomonas aeruginosa، acinetobacter junii، acinetobacter baumannii، delftia tsuruhatensis، sphingobacterium multivorum، stenotrophomonas acidaminiphila و comamonas koreensis شناسایی گردیدند. همچنین جدایه¬های باکتریایی از نظر فاکتورهای تشکیل ساختارهای بیوفیلم باکتریایی، تولید سیدرفور، حرکت اسوارمینگ، توانایی انحلال فسفات و تولید ایندول استیک اسید مورد بررسی قرار گرفتند. حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی برای باکتری ها تعیین گردید. همچنین توانایی سه گونه p. aeruginosa، c. koreensis و a. junii در تجزیه ترکیبات نفتی با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (gc-ms) بررسی شد. باکتری p. aeruginosa بیشترین میزان تشکیل بیوفیلم، حرکت اسوارمینگ، تولید سیدروفور و تحمل نسبت به نفت را از خود نشان داد. همچنین بیشترین میزان تولید ایندول استیک اسید متعلق به گونه s. multivorum بود. دو گونه acinetobacter junii و acinetobacter baumannii بیشترین مقدار توانایی در انحلال فسفات از خود نشان دادند. در بررسی تجزیه ترکیبات نفتی گونه p. aeruginosa توانایی بیشتری را از خود نشان داد. در این تحقیق برای نخستین بار باکتری comamonas koreensis به عنوان تجزیه کننده نفت معرفی می شود.