بررسی جامعه شناختی رابطه نوع دینداری و شخصیت اقتدار طلب (مطالعه موردی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز)

چکیده جوامع امروزی برای توسعه پایدار، نیازمند فرهنگ مردم سالاری هستند در حالی که اقتدارطلبی به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار، نهادینه شدن مردم سالاری را به چالش می کشد. اقتدارطلبی با ویژگی هایی چون اطاعت پذیری افراطی، خشک اندیشی، فرافکنی، تصورات قالبی، پرخاشگری و بدبینی شناخته می شود. روانشناسان اجتماعی مکتب فرانکفورت راهی جدید برای مطالعه روانی-اجتماعی اقتدارطلبی فراهم کردند. آدورنو و همکاران (1950) «شخصیت اقتدارطلب» را معرفی و بر حسب مقیاس اف آن را اندازه گیری کردند. آنها یادآور شدند مقیاس اف با میزان دینداری در رابطه است. بعدها روان شناسانی همچون آلپورت، آلتمیر رابطه مولفه های اقتدارطلبی را با نوع دینداری (به جای میزان دینداری) بررسی کرده اند. پیتر برگر به عنوان جامعه شناس دین اذعان کرده که فرآیند مدرنیزایسون منجر به شکل گیری انواع دینداری شده است. . تحقیق حاضر دلالت های نظری رابطه دینداری و اقتدارطلبی را در آثار جامعه شناسانی چون دورکیم، وبر، فروم، هانتر و وثنو بررسی می کند و چارچوب پژوهشی آلتمیر در روان شناسی اجتماعی را با رویکرد جامعه شناسانه شپرد تلفیق و به مدل سازی جدیدی دست می آید. شپرد با رویکرد جامعه شناسانه مسلمانان را بر حسب مواجهه با تجدد و تمامیت گرایی به پنج دسته اصلی تقسیم می کند: عرف گرا، تجددگرا، رادیکال، سنت گرای جدید و سنت گرا. به عبارت دقیق تر تحقیق حاضر رابطه نوع دینداری (گونه شناسی شپرد) و شخصیت اقتدارطلب)مقیاس شخصیت اقتدارطلب آلتمیرمعروف بهrwa) بررسی می کند. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای می باشد بررسی و تحلیل داده های جمع آوری شده از نمونه 350 نفری از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز نشان می دهد میانگین میزان و ابعاد سه گانه شخصیت اقتدارطلب (سلطه پذیری اقتدارطلبانه، پرخاشگری اقتدارطلبانه و عرف پرستی) بر حسب نوع دینداری متفاوت است. این یافته ها مطابق با پیش بینی نظری است.