تأثیر شدت چرای دام بر حضور گونه های گیاهی مهاجم در مراتع شهرستان جهرم

چکیده لازمه مدیریت پایدار اکوسیستم های مرتعی، شناخت و مدیریت گیاهان مهاجم و حفظ و توسعه کمی بتعداد گونه های بومی است. گیاهان مهاجم شاخص مهم برای سنجش تنش های طبیعی و انسانی وارد بر اکوسیستم می باشد. اندازه گیری ویژگی های گونه های مهاجم (سمی، خاردار، خشبی) در اکوسیستم لازمه شناخت مناسب از این شاخص می باشد. هدف این مطالعه، تعیین شدت چرایی مناسب برای حفظ تنوع زیستی و تأثیر مدیریت مرتع بر میزان حضور گیاهان مهاجم در مراتع می باشد. این مطالعه در مراتع شهرستان جهرم واقع در جنوب شرقی استان فارس در موقعیت جغرافیایی ?????? و ?? دقیقه تا ?? درجه و ?? دقیقه شمالی و ?? درجه و ?? دقیقه تا ?? درجه و ? دقیقه شرقی در تابستان 1393 انجام شد. تیمارهای تحقیق شامل چرای متوسط، سنگین و چرا نشده (قرق) در سه تکرار بود. اندازه گیری ویژگی های گونه های مهاجم مانند تراکم، فراوانی، تنوع و غنا بر روی 5 ترانسکت که به طول 100 متر و به فاصله 100 متر از یکدیگر به صورت سیستماتیک قرار گرفت و در طول هر ترانسکت 3 پلات به صورت تصادفی قرار داده شده بود،انجام گرفت. محاسبات تنوع، غنا و یکنواختی گونه ها با نرم افزارecological methodology انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. شدت چرای دام بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه های مهاجم اثر داشت (01/0 ?p). میزان تنوع بین منطقه تحت چرای متوسط با منطقه تحت چرای سنگین و چرا نشده (قرق) تفاوت داشت (01/0 ?p).اما بین منطقه تحت چرای متوسط و چرا نشده تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0 ?p). بیش ترین مقدار تنوع، غنا و یکنواختی را منطقه چرای سنگین وکم ترین را منطقه چرای متوسط داشت. تنوع گونه ای گیاهان غیرمهاجم درمنطقه چرای متوسط بیش ترین و در منطقه چرای سنگین کم ترین میزان را داشت و بین منطقه تحت چرای سنگین و چرا نشده تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0 ?p). تنوع گونه های کلاس iبین منطقه تحت چرای متوسط با دو منطقه تحت چرای سنگین و چرا نشده تفاوت معنی دار داشت (01/0 ?p). اما گونه های کلاس ii بین تیمارها تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0 ?p) و هم چنین گونه های کلاس iii منطقه چرای متوسط بیش ترین و منطقه چرا نشده کم ترین میزان را داشت و بین منطقه چرای متوسط با منطقه تحت چرای سنگین و قرق تفاوت معنی دار وجود داشت (01/0 ?p). تنوع گونه ای بوته ای و پهن برگان علفی و درختچه ای در منطقه چرای متوسط و دو منطقه تحت چرای سنگین و قرق تفاوت معنی دار وجود داشت (05/0 ?p). اما بین منطقه چرای سنگین و چرا نشده تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0 ?p).تنوع گونه-ای گندمیان در منطقه چرا نشده بیش ترین و کم ترین میزان را منطقه تحت چرای متوسط را داشت و بین منطقه چرا نشده و منطقه تحت چرای سنگین تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0 ?p).هم چنین تنوع گونه های بالشتکی در منطقه چرای سنگین بیش ترین میزان و کم ترین را منطقه چرا نشده داشت و بین تیمارها تفاوت معنی دار وجود نداشت (05/0 ?p).