مدلسازی rs پایه سطح پوشش برف و برآورد رواناب حاصل از آن (مطالعه موردی حوضه آجی چای)

بخشی از آب مورد استفاده در کشاورزی در جهان از ذوب برفهای باریده شده در زمستان تامین میشود. علاوه بر کشاورزی برف در تامین آب شرب نیز نقش مهمی دارد. مسئله تامین آب شرب در سالهایی که خشکسالی در منطقه حاکم باشد یا شرایط کلی آب و هوایی منطقه خشک و نیمه خشک باشد اهمیت بیشتری پیدا میکند. اگرچه بخش کوچکی از کره زمین را مناطق کوهستانی در بر می گیرد، اما همین مقدار اندک در چشم انداز هیدرولوژیکی حوضه آبریز نقش بسزایی دارد. بارش برف قسمت عمده نزولات جوی در مناطق کوهستانی و در عرض جغرافیایی بالا را تشکیل می دهد و با داشتن عکس العمل کند هیدرولوژیکی، نقش خاصی از لحاظ تغذیه سفره های آب زیر زمینی و تاخیر در جریان آب رودخانه ها را ایفا می کند و هر گونه تغییرات در مقدار، توضیع و زمان ریزش برف، ممکن ایت در دراز مدت عواقب زیست محیطی و اقتصادی داشته باشد. توضیع مکانی ذخایر برفی به منظور برآورد هر چه دقیقتر روانآب حاصل از آنها، اهمیت خاصی در آب شناختی برف دارد. حوضه آبخیز آجی چای واقع در آذربایجان شرقی به دلیل نقش مهم در تامین آب دریاچه ارومیه و هم چنین در دسترس بودن داده های هواشناسی و ایستگاهای متعدد هیدرومتری در سال آبی 91-92 در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق تصاویر modis با قدرت تفکیک 500 متری برای به دست آوردن سطح برف و داده های هواشناسی و هیدرولوژی و همچنین مدل srm برای شبه سازی و جریان حاصل از برف ذوبان استفاده شد. ابتدا تصویر سنجنده modis در نرم افزار matlab وenvi پردازش شد تا سطح پوشش برف مشخص شود و سپس با استفاده از نرم افزار arcgis فایل dem حوضه مشخص گردید. در نهایت با استفاده از نرم افزار matlab و arcgis بر روی تصاویر پوشش برف و dem حوضه، پردازش تصویر بر روی پیکسل ها صورت گرفت، تا میزان مساحت برف را در هر ارتفاعی مشخص گردد. کل حوضه به 4 زیرحوضه بر اساس ارتفاع و مساحت برف مربوطه تقسیم شده و به عنوان ورودی مدل بکار رفت. شبیه سازی با مدل srm نتایج موفق و قابل قبولی را نشان داد بطوری که نتایج حاصل از ارزیابی مدل با استفاده از دو شاخص ضریب تبیین دقت بالای مد ل را در برآورد رواناب حاصل از ذوب برف را برای حوضه مذکور نشان می دهد. میزان تخمین پارامتر r2 بدست آمده توسط مدل srm برای حوضه آجی چای در حدود 0/73 و میزان تفاوت حجمی بین مقدار برآورد شده و تخمین شده 1/83% می باشد.