ارزیابی برخی از روش های تجربی (تحلیل سیلاب منطقه ای، فرمول های تجربی و رگرسیون چند متغیره) و مدل anfis در برآورد سیل حوزه آبخیز چم انجیر خرم آباد

محدودیت های مختلف نظیر کافی نبودن ایستگاه های هیدرومتری و عدم وجود آمار و اطلاعات طولانی مدت در این ایستگاه ها ایجاب می کند که برای برآورد سیل از روش های تجربی و مدل سازی استفاده شود. در این راستا ایستگاه هیدرومتری چم انجیر با موقعیت جغرافیایی "37 14 °48 طول شرقی و "76 26 °33 عرض شمالی به عنوان منطقه تحقیق انتخاب گردید. در این تحقیق از چهار روش تحلیل سیلاب منطقه ای، فرمول های تجربی، رگرسیون چند متغیره و مدل نروفازی (anfis) برای برآورد دبی حداکثر لحظه ای استفاده شده است. بطوریکه در روش سیلاب منطقه ای، تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات ایستگاه های هیدرومتری حوزه کشکان در پایه زمانی 22 سال انجام شد و دبی حداکثر لحظه ای با دوره بازگشت های 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله بدست آمد. از طریق فرمول های تجربی کریگر، هورتون، فولر، سازمان زمین شناسی آمریکا و دیکن در ایستگاه کشکان افرینه، پس از تعیین ضرایب منطقه ای، دبی حداکثر لحظه ای برآورد شد. همچنین در زیر حوزه چم انجیر بین میزان دبی حداکثر لحظه ای و عوامل موثر در آن (مساحت، شیب آبراهه اصلی، طول آبراهه اصلی، اختلاف ارتفاع حوزه، شیب متوسط حوزه، میانگین بارش سالانه و روزانه با دوره بازگشت دو ساله) روابط رگرسیونی برقرار و بهترین رابطه انتخاب شد. در مدل anfis عواملی مانند تبخیر، بارش و شماره منحنی به عنوان ورودی های مدل در نظر گرفته شد. و در نهایت برای ارزیابی روش های مذکور، با استفاده از نرم افزار smada دبی حداکثر لحظه ای مشاهداتی با دوره بازگشت های 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله بدست آمد و مقادیر بدست آمده به عنوان مبنای مقایسه قرار گرفت. بطوریکه میانگین درصد خطا در روش تحلیل سیلاب منطقه ای، فرمول های تجربی، رگرسیون چند متغیره و مدل anfis با داده های اندازه گیری شده به ترتیب دارای 136/93، 20/31، 5/67 و 7-10×1/54 می باشند. بنابراین نتایج حاصل نشان داد که مدل anfis نسبت به سه روش دیگر دبی حداکثر لحظه ای را با دقت بالایی برآورد کرده است.