دراسه ظاهره الإعراب بین أصول النحو العربی و النظریات اللسانیه النحویه (البنیویه والتحویلیه)

نام خانوادگی: میرزاده نام : عادل رشته وگرایش:زبان و ادبیات عربی مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد تاریخ دفاع: دی ماه 1393 استادراهنما:دکتر اسحاق رحمانی بررسی پدیده ی اعراب بین اصول نحو عربی و نحو ساختارگرایی و زایشی –گشتاری علم نحو، پایه وشالوده ی علوم زبان عربی است، این علم راه پر فراز و نشیبی را پیموده است. در گذشته بیشتر یا در قالب مباحث نحوآموزشی ویا مباحث علم اصول نحو مورد پیگیری قرار می گرفته است، تا اینکه نخستین بانگ اعتراض ونقد،توسط ابن مضاء قرطبی از اندلس به گوش رسید.امروزه هم دانشمندانی چون تمام حسان، در زمینه ی بومی نمودن نظریه ی نحو ساختارگرا، وخلیل عمایره در زمینه ی بومی نمودن نظریه ی نحو زایشی -گشتاری با ارائه نظریات جدید نحوی پا به این عرصه نهادند. در این نوشتار با مطالعه ی علم زبان شناسی جدید و بازخوانی آثار گذشتگان بصورت روشمند از منظر علم زبان شناسی جدید در صدد آن هستیم که، به نتایج ویافته های جدید ودقیقی برسیم،که آنها بدان اشاره کرده اند.به همین خاطراست که نحو عربی را می بایست به صورت نظریه ای روشمند که متناسب با مطالعات زبان شناسی جدید باشد، مورد پژوهش قرار داد. وتنها به مجموعه ای از سر فصل های آموزشی که امروزه به عنوان علم نحو شناخته می شود.،-وحرکت هایی که در راستای آسان سازی آموزش آن صورت گرفته است.-نبایداکتفاء نمود.با بررسی علم نحو متوجه جریان اصولی-نظری که به عنوان اصول نحو شناخته می شود، می گردیم، که شباهت هایی بین این حرکت در نحو با نظریه های زبان شناسی جدید وجود دارد. برای رسیدن به این مهم در ابتدا به بررسی علم اصول نحو عربی پرداخته شده است که در گذشته توسط دانشمندانی امثال ابن جنی و هم فکرانش که متاثر از حرکت اصول فقه در فقه، به نسبت نحو پایه گذاری شده است .ودر ادامه به بررسی مبانی نظریه های زبان شناسی جدید وانواع آن و ویزگیهای کلی آن پرداخته، تا به صورت اجمالی شناختی نسبت به نظریه های زبان شناسی جدید پیدا کرده، وبه سبب عدم مجال بر تشریح تمام نظریه های زبان شناسی جدید، تنها به بررسی نظریه ی ساختار گرایی از دیدگاه تمام حسان و زایشی گشتاری از دیدگاه خلیل أحمد عمایره و همفکرانشان می پردازیم. ودر پایان به بررسی نقش إعراب بین علم أصول نحو عربی ونظریه های زبان شناسی جدید در زمینه ی نحو پرداخته می شود.و بر آراء "ابن جنی"در "الخصائص"و"تمام حسان"در "اللغه العربیه معناها و مبناها "و "خلیل عمایره " در "فی النحو اللغه و تراکیبها " تأکید شده است.